Giữ lớp xóa mù chữ giữa mùa rẫy

Giáo viên luân phiên đứng lớp

Tại nhà văn hóa thôn, Trường Phổ thông Dân tộc Bán trú cấp 1, 2 Măng Bút 2 đang duy trì một lớp xóa mù chữ với 25 học viên. Lớp học được tổ chức từ dịp hè năm học 2024–2025 và đến nay bước sang kỳ giảng dạy thứ ba.

Với nhiều học viên, đây là lần đầu tiên họ được tiếp cận việc học chữ một cách bài bản. Một số khác từng biết chữ nhưng vì hoàn cảnh khó khăn, cuộc sống mưu sinh kéo dài khiến kiến thức dần mai một. Lớp học vì thế không chỉ dạy chữ, mà còn giúp người dân khơi lại thói quen học tập đã gián đoạn nhiều năm.

Theo ông Nguyễn Văn Đức, Hiệu trưởng Trường PTDTBT cấp 1, 2 Măng Bút 2, để duy trì lớp xóa mù chữ trong điều kiện thực tế còn nhiều khó khăn, nhà trường bố trí 10 cán bộ, giáo viên luân phiên giảng dạy từ Chủ nhật đến thứ Năm hằng tuần. Việc phân công được tính toán linh hoạt, phù hợp với điều kiện công tác của giáo viên và thời gian sinh hoạt của học viên.

Bởi không phải tất cả giáo viên tham gia giảng dạy đều là người địa phương. Một số thầy cô từ các xã khác đến công tác, ở lại nhà công vụ đến cuối tuần mới tranh thủ trở về thăm gia đình. Những ngày cuối tuần, giáo viên ở địa phương sẽ đảm nhận việc đứng lớp, hỗ trợ đồng nghiệp ở xa, giúp lớp học được duy trì liên tục.

“Nhà trường cố gắng sắp xếp hợp lý để vừa đảm bảo việc dạy học, vừa tạo điều kiện cho giáo viên yên tâm công tác. Mục tiêu lớn nhất vẫn là giúp bà con biết đọc, biết viết, từng bước tiếp cận tri thức”, ông Đức cho biết.

Cùng với tổ chức dạy học, mỗi học viên tham gia lớp xóa mù chữ được hỗ trợ 500.000 đồng theo quy định, kèm sách vở và đồ dùng học tập. Giáo viên trực tiếp giảng dạy được chi trả theo đúng chế độ, tạo thêm động lực để thầy cô gắn bó với lớp học vốn còn nhiều vất vả.

Linh hoạt theo mùa vụ

Trong số những giáo viên tham gia giảng dạy, ông Nông Văn Thủy, Phó Hiệu trưởng nhà trường, đồng thời là giáo viên chủ nhiệm lớp, là người trực tiếp theo sát quá trình học tập của học viên. Nhà ông Thủy ở TP Kon Tum (cũ), cách trường hơn 100 km. Chiều thứ Sáu, ông trở về nhà, đến chiều Chủ nhật lại lên trường để kịp đứng lớp trong tuần mới.

Theo ông Thủy, trình độ và hoàn cảnh của học viên trong lớp khác nhau. Có người chưa từng đi học, cũng có người từng biết chữ nhưng do thời gian dài không sử dụng nên gần như quên hết. Trước khi mở lớp, nhà trường phối hợp với chính quyền địa phương và những người uy tín trong làng tuyên truyền, vận động những người chưa biết chữ hoặc tái mù chữ tham gia học tập.

Học viên trong lớp xóa mù chữ có độ tuổi từ 15 đến 60. Hầu hết đều mong muốn biết chữ để phục vụ cuộc sống hằng ngày, nên công tác vận động ban đầu không gặp nhiều khó khăn. Thay vì đặt nặng các hình thức cam kết, trong quá trình giảng dạy, giáo viên chú trọng động viên, tạo không khí học tập gần gũi. Một số hoạt động được lồng ghép trong giờ học nhằm giúp học viên cảm thấy thoải mái, từ đó gắn bó hơn với lớp.

Dù rất cố gắng, việc duy trì sĩ số lớp học vẫn gặp không ít khó khăn, nhất là vào thời điểm người dân bước vào vụ mùa. Vì áp lực mưu sinh, một số học viên phải nghỉ học để lo việc nương rẫy hoặc đi làm thuê xa nhà. Có người nghỉ một tuần, có người nghỉ kéo dài cả tháng, ảnh hưởng đến tiến độ giảng dạy chung.

“Chúng tôi hiểu và chia sẻ với hoàn cảnh của bà con. Không thể yêu cầu họ đi học khi còn phải lo miếng cơm, manh áo cho gia đình. Trước khi nghỉ, học viên đều xin phép và thống nhất sẽ quay trở lại lớp đúng lịch. Hoặc giáo viên chủ động cho lớp nghỉ trong thời gian ngắn, sau khi kết thúc vụ mùa sẽ tổ chức ôn tập, củng cố kiến thức để bà con không quên chữ”, ông Thủy cho hay.

Lớp xóa mù chữ năm học này có 25 học viên, người lớn tuổi nhất 55. Trong đó, chỉ có 2 học viên nam, còn lại là nữ. Ông A Sanh (52 tuổi) là một trong hai học viên nam và cũng là người tiếp thu bài nhanh.

Trước đây, ông từng đi học nhưng vì hoàn cảnh khó khăn nên phải bỏ dở. Thời gian dài không sử dụng chữ viết và phép tính khiến nhiều kiến thức bị mai một. Khi tham gia lớp học, nhờ sự hướng dẫn của giáo viên và tinh thần học tập nghiêm túc, ông A Sanh nhanh chóng bắt nhịp trở lại và được giáo viên, học viên tín nhiệm phân công làm lớp trưởng.

“Trước đây, cuộc sống khó khăn, suốt ngày lo nương rẫy nên không có điều kiện học tập. Nhưng tôi luôn hiểu học chữ là quan trọng. Bây giờ được học lại, tôi cố gắng nghe giảng, về nhà nhờ con cháu chỉ thêm để không bỏ lỡ cơ hội này”, ông A Sanh chia sẻ.

Theo ông Sanh, biết chữ giúp ông tự tin hơn trong sinh hoạt hằng ngày, có thể tự tính toán khi bán lúa, bán mì, không còn phụ thuộc vào người khác. Quan trọng hơn, ông mong muốn làm gương để con cháu ý thức được việc học tập, từ đó từng bước cải thiện cuộc sống gia đình.