Cách báo chí Lâm Đồng đưa chính sách đến người dân, giúp giảm nghèo hiệu quả
Ở những buôn làng vùng sâu của Lâm Đồng, người dân hiếm khi tiếp cận các văn bản dài hàng chục trang. Thứ họ cần đơn giản chỉ là: chính sách đó giúp được gì cho gia đình mình, trồng cây gì thì có hỗ trợ, vay vốn ra sao, làm nhà thế nào thì đúng quy định.
Khoảng cách từ chính sách đến đời sống vì thế không chỉ đo bằng địa lý, mà còn bằng cách thông tin được chuyển tải. Trong khoảng cách đó, báo chí địa phương đang đóng vai trò như một “người phiên dịch” đồng hành.
Việc triển khai hiệu quả chính sách dân tộc đang giúp xã Tuy Phong, Lâm Đồng nâng cao đời sống đồng bào và đổi thay diện mạo nông thôn miền núi. (Người dân xã Tuy Phong mừng Lễ hội Ka tê năm 2025 tại thôn Tuy Tịnh 2. Ảnh: BLĐ)
Theo ông Vũ Ngọc Tú – Phó Giám đốc Báo và Phát thanh – Truyền hình Lâm Đồng, báo chí vẫn là kênh thông tin mà người dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số, tin cậy nhất khi cần tìm hiểu chủ trương, chính sách. “Khi thông tin được chuyển tải qua báo chí chính thống, người dân cảm nhận rõ hơn sự hiện diện của Đảng, Nhà nước trong đời sống hằng ngày. Đó không chỉ là thông tin, mà là sự bảo chứng về độ tin cậy”, ông Tú nói.
Lâm Đồng là tỉnh có nhiều địa bàn vùng cao, vùng sâu, nơi đồng bào K’Ho, M’Nông, Mạ, Mông… sinh sống. Việc triển khai các chương trình mục tiêu quốc gia, đặc biệt là chương trình giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số, nếu chỉ dừng ở văn bản thì rất khó đi vào cuộc sống. Chính từ thực tế này, Báo và Phát thanh – Truyền hình Lâm Đồng đã lựa chọn cách làm báo theo hướng “đi chậm nhưng chắc”, ưu tiên sự dễ hiểu và phù hợp.
“Chúng tôi không thể đưa nguyên văn chính sách lên cho bà con đọc. Phải chuyển thành câu chuyện cụ thể, bằng hình ảnh, bằng tiếng nói quen thuộc”, ông Tú chia sẻ.
Ấn phẩm Cuối tuần của Báo Lâm Đồng với nhiều nội dung tuyên truyền chính sách, góp phần đưa thông tin chính thống đến gần hơn với người dân, nhất là ở vùng sâu, vùng xa.
Đó là lý do báo ảnh dành cho đồng bào dân tộc thiểu số được duy trì trong nhiều năm, với nội dung thể hiện bằng ba thứ tiếng như K’Ho, M’Nông, Mông. Trong các ấn phẩm này, chữ được tiết giảm, hình ảnh chiếm vai trò chủ đạo: từ mô hình trồng cà phê, mắc ca, chăn nuôi bò, đến cách làm nhà, làm đường, sử dụng vốn hỗ trợ đúng mục đích.
Trên sóng phát thanh – truyền hình, các chương trình tiếng dân tộc không chỉ dừng ở việc thông tin chủ trương, mà còn phản ánh câu chuyện cụ thể của từng hộ, từng buôn làng. “Một mô hình giảm nghèo hiệu quả, nếu để chính người trong buôn nói bằng tiếng của họ, sức thuyết phục sẽ khác hẳn”, ông Tú nhận định.
Những năm gần đây, điều kiện tiếp cận thông tin ở vùng khó khăn đã thay đổi rõ rệt. Sóng điện thoại, Internet phủ rộng hơn, mạng xã hội trở thành kênh tiếp nhận quen thuộc, đặc biệt với người trẻ. Nhưng theo ông Tú, đây cũng là con dao hai lưỡi. “Thông tin nhiều lên thì nguy cơ nhiễu thông tin cũng lớn hơn. Người dân dễ tiếp cận tin nhanh, nhưng lại khó phân biệt đúng – sai. Trong bối cảnh đó, báo chí phải làm rõ vai trò định hướng, chọn lọc và giải thích”, ông nói.
Không đứng ngoài dòng chảy số, Báo và Phát thanh – Truyền hình Lâm Đồng hiện vận hành hàng chục tài khoản mạng xã hội, được phân theo nhóm nội dung và đối tượng. Trong đó, các kênh gắn với nông nghiệp, nông thôn, vùng sâu, vùng xa được chú trọng. Những video ngắn về cách trồng trọt, chăn nuôi, những câu chuyện “người thật – việc thật” về thoát nghèo được chia sẻ rộng rãi, giúp thông tin chính thống tiếp cận người dân theo cách tự nhiên hơn.
Song song với đó là sự phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành. Theo ông Tú, báo chí không thể làm một mình trong truyền thông chính sách. “Chúng tôi phối hợp với Dân tộc và Tôn giáo, Sở Nông nghiệp và Môi trường để xây dựng các tuyến bài, chuyên mục, thậm chí là tờ rơi, tờ gấp, nội dung phát trên hệ thống truyền thanh cơ sở. Có những nơi, loa truyền thanh thôn, buôn vẫn là kênh hiệu quả nhất”, ông cho biết.
Khi thông tin chính sách được truyền tải kịp thời, các dự án trồng cao su cho đồng bào dân tộc thiểu số đã phát huy hiệu quả kinh tế rõ rệt. (Ảnh: Báo Lâm Đồng)
Dù có nhiều cách làm, nhưng khó khăn lớn nhất, theo ông Tú, vẫn nằm ở việc chuyển tải chính sách vĩ mô thành thông tin gần gũi. “Chính sách của Nhà nước thường có yêu cầu lớn, tầm quốc gia. Trong khi đó, đồng bào cần những thông tin rất cụ thể, sát đời sống. Làm sao để không làm sai, không làm lệch chủ trương, nhưng vẫn dễ hiểu, dễ nhớ – đó là bài toán khó”, ông thẳng thắn.
Bên cạnh đó là bài toán nhân lực. Làm báo ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số đòi hỏi phóng viên không chỉ có nghiệp vụ, mà còn phải hiểu văn hóa, phong tục, thậm chí là ngôn ngữ. “Người làm báo càng gần với đời sống của đồng bào bao nhiêu thì hiệu quả tuyên truyền càng cao. Nhưng tìm được người vừa giỏi nghề, vừa am hiểu bản địa là điều không dễ”, ông Tú nói.
Từ thực tiễn tác nghiệp, ông Vũ Ngọc Tú cho rằng, muốn góp phần “giảm nghèo thông tin”, báo chí phải chấp nhận làm chậm, làm kỹ, lấy người dân làm trung tâm. “Thông điệp phải đơn giản, dễ hiểu, tôn trọng tập quán văn hóa của họ. Nếu bà con không quan tâm, không đọc, không xem, thì dù mình làm nhiều đến đâu cũng không có hiệu quả”, ông nhấn mạnh.
Ở vùng sâu, vùng xa của Lâm Đồng, hành trình đưa chính sách đến với người dân không ồn ào, không hào nhoáng. Đó là những ấn phẩm báo ảnh được chuyền tay nhau, những chương trình phát thanh bằng tiếng mẹ đẻ vang lên mỗi tối, những phóng sự truyền hình ghi lại câu chuyện đổi đời của một hộ nghèo. Chính từ những điều cụ thể, gần gũi ấy, báo chí đang từng bước thu hẹp khoảng cách thông tin, để chính sách không chỉ nằm trên giấy, mà thực sự bén rễ trong đời sống buôn làng.
