Làm gì để quản lý bán hàng rong

Khoảng 19h ngày 10.10 vừa qua, một du khách đăng lên mạng xã hội việc bị quấy rối tại khu vực hồ Hoàn Kiếm (Hà Nội). Theo phản ánh, khi chị cùng bạn nghỉ chân tại ghế gỗ gần Quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục, một người đàn ông bán hàng rong tiến lại gần, bất ngờ ngồi cạnh và có hành vi không đúng mực. Khi bị yêu cầu dừng lại, người này đã chửi bới và dọa hành hung hai cô gái.

Trước đó, Báo Lao Động đã phản ảnh việc nhiều xe bán hàng rong ngang nhiên lấn chiếm đường gom Đại lộ Thăng Long, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông và gây bức xúc cho người dân.

Hàng ngày, trên khắp các tuyến phố tại Hà Nội, có hàng nghìn người bán hàng rong với đủ loại mặt hàng từ đồ lưu niệm phục vụ khách du lịch cho đến các vật dụng sinh hoạt, đặc biệt phổ biến là các món ăn vặt.

Theo các chuyên gia, hàng rong là nét sinh hoạt gắn bó lâu đời với đời sống người dân Thủ đô. Ở góc độ du lịch, đây cũng được xem là một sản phẩm đặc trưng, hấp dẫn du khách quốc tế. Tuy nhiên, việc quản lý an toàn thực phẩm, nguồn gốc xuất xứ của hàng hóa còn lỏng lẻo, chủ yếu dựa vào ý thức tự giác của người bán.

Do vậy, chất lượng hàng hóa khó được kiểm soát, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn thực phẩm, đặc biệt đối với các mặt hàng ăn uống. Nếu không được quản lý tốt, hoạt động này có thể tác động tiêu cực đến hình ảnh du lịch Thủ đô, thậm chí gây ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe người tiêu dùng.

Trong khi đó, mỗi ngày Hà Nội (đặc biệt là khu vực trung tâm) đón hàng nghìn lượt khách trong và ngoài nước tham quan, và song song với đó là đội ngũ người bán hàng rong hoạt động khắp nơi. Việc khó kiểm soát an toàn thực phẩm khiến nguy cơ xảy ra hệ lụy là rất lớn, nhất là khi một số người vì lợi nhuận có thể sử dụng nguyên liệu kém chất lượng, ảnh hưởng đến sức khỏe, thậm chí tính mạng của người tiêu dùng.

Bà Đinh Thị Hạnh (phố Hàng Khoai, Hà Nội) cho biết: “Những mặt hàng thực phẩm được chở đi khắp nơi, người mua chủ yếu tin vào quen biết, hoặc tin vào lời ‘đảm bảo’ của người bán. Nhưng ai có thể chắc chắn rằng những món ăn bày bán trên vỉa hè hay theo chân hàng rong đều đạt chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm?”.

Nếu được quản lý tốt về chất lượng hàng hóa, đồng thời tăng cường tuyên truyền, giáo dục ý thức và đạo đức nghề nghiệp cho người bán hàng rong, thì đây có thể trở thành một nét đặc sắc trong bức tranh du lịch Hà Nội. Không chỉ hàng rong, mà ngay cả tại các khu chợ dân sinh, việc siết chặt quản lý an toàn thực phẩm cũng là yêu cầu cấp thiết.

Trao đổi với phóng viên Báo Lao Động, nhà báo Nguyễn Ngọc Tiến (một người có nhiều năm nghiên cứu về Hà Nội) cho biết, Hà Nội từng triển khai mô hình quản lý hàng rong tại một số tuyến phố trung tâm, song kết quả không duy trì được lâu. “Phần lớn người bán hàng rong là người thu nhập thấp, gánh hàng rong là kế sinh nhai của cả gia đình. Dù nhiều lần UBND TP và chính quyền các phường ra văn bản chấn chỉnh trật tự đô thị, cấm lấn chiếm vỉa hè, chèo kéo khách… nhưng tình trạng này vẫn tái diễn”, ông Tiến nói.

Theo ông Tiến, thay vì chỉ cấm hoặc dẹp bỏ, cơ quan chức năng cần có biện pháp quản lý chặt chẽ và nhân văn hơn. Việc bán hàng rong không chỉ ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị, trật tự xã hội, an toàn vệ sinh thực phẩm mà còn tiềm ẩn nguy cơ buôn bán hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng.

“Nếu thực hiện một cách nghiêm túc, quyết liệt, hoàn toàn có thể quản lý hiệu quả. Tuy nhiên, cần nhìn nhận rằng phần lớn người bán hàng rong là người nghèo, người mất sức lao động, đây là cách họ mưu sinh. Do đó, nên tính đến việc quy hoạch các khu vực tập trung để họ buôn bán, vừa đảm bảo trật tự, vừa giữ được sinh kế cho người dân”, ông Tiến đề xuất.