Chuyển đổi số – động lực mới giúp nông dân Gia Lai thoát nghèo bền vững
Việc đưa công nghệ số vào sản xuất và tiêu thụ nông sản đang tạo nên bước chuyển quan trọng trong nông nghiệp Việt Nam. Tại Gia Lai – địa phương giàu tiềm năng nông sản và sở hữu nhiều sản phẩm đặc trưng – quá trình chuyển đổi số đã lan tỏa sâu rộng, trở thành chìa khóa mở cửa thị trường, nâng cao giá trị hàng hóa và tạo cơ hội thoát nghèo bền vững cho người dân.
Nền tảng số giúp nông dân tiếp cận thị trường rộng mở
Tiểu dự án “Giảm nghèo về thông tin” thuộc Dự án 6 của CTMTQG giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 – 2025 được triển khai với mục tiêu thu hẹp khoảng cách về thông tin, giúp người dân, đặc biệt là hộ nghèo, cận nghèo, hộ mới thoát nghèo dễ dàng tiếp cận tri thức, chủ động vươn lên thoát nghèo, hướng tới phát triển bền vững.
Từ sự nhạy bén với xu hướng số, chị Phạm Thị Bình ở làng Ó đã “giải bài toán” tiêu thụ cho các sản phẩm bột chuối, bột đậu, trà thảo mộc… Sau thời gian tìm hiểu, chị đưa sản phẩm lên Shopee, TikTok Shop và duy trì tương tác trên Facebook. Các video ngắn được chị tự quay bằng điện thoại lại đem đến hiệu quả bất ngờ: lượng người theo dõi tăng nhanh, kéo theo số đơn hàng ngày một nhiều. Thu nhập ổn định từ thương mại điện tử đã tạo động lực để chị mở rộng quy mô sản xuất.
Cà phê Đăk Yang Fine Robusta của HTX Nam Yang. Ảnh: HTX.
Ở xã Trà Đa, anh Trần Quốc Tiến áp dụng mã QR cho sản phẩm Thân Coffee. Việc minh bạch thông tin vùng trồng, quy trình chế biến và tiêu chuẩn kỹ thuật qua mã truy xuất không chỉ giúp tạo niềm tin với người tiêu dùng, mà còn gia tăng lợi thế cạnh tranh. Nhờ đó, sản phẩm của cơ sở duy trì mức tiêu thụ ổn định khoảng 4 tấn mỗi năm.
Nếu như các nông hộ cho thấy sự linh hoạt trong tiếp cận công nghệ, thì nhiều hợp tác xã của Gia Lai lại chứng minh khả năng bứt phá mạnh mẽ nhờ chuyển đổi số. HTX Nam Yang là một ví dụ tiêu biểu. Từ mô hình bán hàng truyền thống, HTX đã mạnh dạn đầu tư gian hàng điện tử, áp dụng mã truy xuất nguồn gốc và dùng livestream làm công cụ tương tác với khách hàng. Mỗi phiên phát trực tiếp đều mang lại lượng đơn hàng đáng kể, giúp sản phẩm của HTX nhanh chóng lan tỏa ra ngoài địa phương.
HTX Mật ong Phương Di tại Ia Grai cũng ghi dấu ấn khi tiêu thụ hơn 55.600 sản phẩm qua TikTok Shop – con số đáng mơ ước nếu so với cách bán hàng cũ vốn chỉ trông chờ vào đại lý và hội chợ. Cùng với chứng nhận OCOP 5 sao, việc tận dụng sức mạnh thương mại điện tử đã đưa thương hiệu mật ong của HTX đến gần hơn với người tiêu dùng cả nước.
Gia Lai còn sở hữu nhiều đặc sản như cà phê, hồ tiêu, mắc ca, hạt điều…, trong đó nhiều sản phẩm đạt chứng nhận OCOP 4–5 sao. Khi kết hợp chất lượng sản phẩm với nền tảng số, khả năng cạnh tranh và sức lan tỏa của nông sản Gia Lai càng được củng cố, tạo điều kiện để hướng đến xuất khẩu.
Chuyển đổi số không chỉ là đưa hàng hóa lên mạng mà còn tạo ra áp lực tích cực buộc người sản xuất phải nâng cao chất lượng. Khi thị trường ngày càng rộng, yêu cầu về bao bì, nhãn mác, truy xuất nguồn gốc và câu chuyện sản phẩm trở nên quan trọng hơn. Chính điều này giúp hình thành tư duy sản xuất chuyên nghiệp, hướng đến sự minh bạch và bền vững.
Nhiều cơ sở đã đầu tư cải thiện bao bì, nâng cấp dây chuyền chế biến, thiết kế nhận diện thương hiệu, thậm chí học cách dựng video giới thiệu quy trình sản xuất sạch. Các đánh giá trực tuyến cũng trở thành dữ liệu quý giúp nông dân và hợp tác xã điều chỉnh sản phẩm, dự báo nhu cầu thị trường và lập kế hoạch sản xuất hiệu quả hơn.
Đối với hợp tác xã, dữ liệu thị trường còn giúp điều tiết nguồn nguyên liệu, tránh tình trạng sản xuất theo phong trào và giảm phụ thuộc vào thương lái. Nhờ đó, chuỗi giá trị nông sản được xây dựng bền vững, gắn kết hơn giữa sản xuất – chế biến – tiêu thụ.
Chuyển đổi số – con đường tất yếu để phát triển nông nghiệp bền vững
Những mô hình ở Gia Lai cho thấy chuyển đổi số không phải điều xa vời hay chỉ dành cho doanh nghiệp lớn. Chỉ cần một chiếc điện thoại, kết nối internet và tinh thần chủ động học hỏi, nông dân hoàn toàn có thể tham gia thương mại điện tử, tạo dựng thương hiệu cá nhân và nâng cao thu nhập. Đây chính là “cánh cửa bình đẳng” cho người dân vùng sâu, vùng xa trên hành trình vươn lên thoát nghèo.
Từ những nông hộ nhỏ lẻ đến các hợp tác xã ở Gia Lai tinh thần chủ động tiếp cận kinh tế số đang dần hình thành, giúp thay đổi tư duy và cách làm kinh tế nông nghiệp. Ảnh minh hoạ
Hiện nay, nhiều địa phương trong tỉnh đã tổ chức tập huấn kỹ năng số, hướng dẫn nông dân quay video, xây dựng gian hàng trực tuyến, tạo mã truy xuất và tiếp cận các sàn thương mại điện tử. Sự đồng hành của chính quyền cùng nỗ lực của người dân đang thúc đẩy chuyển đổi số lan tỏa mạnh mẽ hơn trong nông nghiệp.
Dù vẫn còn không ít thách thức như hạ tầng số, logistic, hay chất lượng bao bì, nhưng những kết quả ban đầu cho thấy hướng đi này là đúng đắn và đầy triển vọng. Chuyển đổi số đang trở thành nền tảng quan trọng để nông nghiệp Gia Lai phát triển minh bạch, chuyên nghiệp, hiệu quả – mở ra cơ hội thoát nghèo bền vững cho hàng nghìn hộ nông dân.
