Năm 2024, ngành ngân hàng ghi dấu một năm đầy biến động
Từ xác thực sinh trắc học, tăng trưởng tín dụng, đến các vụ việc gây xôn xao dư luận, ngành ngân hàng đã trải qua một năm đầy biến động.
Ngành ngân hàng đã trải qua một năm đầy biến động. Ảnh: Thanh Vân.
1. Triển khai xác thực sinh trắc học
Theo Quyết định số 2345/QĐ-NHNN ngày 18.12.2023, từ ngày 1.7.2024, khách hàng khi thực hiện một số giao dịch trực tuyến bắt buộc phải xác thực bằng sinh trắc học, như chuyển tiền có giá trị từ 10 triệu đồng trở lên hoặc tổng giá trị giao dịch trong ngày trên 20 triệu đồng.
Các ngân hàng "chạy nước rút" xác thực sinh trắc học trước thời hạn 1.1.2025. Nhiều ngân hàng, ví điện tử đã tích cực hỗ trợ người dùng xác thực sinh trắc học trên đa kênh, bao gồm tích hợp dịch vụ xác thực điện tử qua ứng dụng VNeID, nhằm đảm bảo giao dịch thông suốt và an toàn.
Ảnh minh họa: Vietcombank.
Kết quả thực hiện:
Tính đến tháng 12.2024, khoảng 38 triệu lượt khách hàng đã đăng ký thông tin sinh trắc học thành công.
Sau hơn 3 tháng triển khai, số vụ lừa đảo giảm 50% và số tài khoản nhận tiền lừa đảo giảm trên 70% so với trung bình 7 tháng đầu năm 2024.
2. Kết quả điều hành tăng trưởng tín dụng
Trong năm 2024, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đặt mục tiêu tăng trưởng tín dụng khoảng 15% nhằm hỗ trợ tăng trưởng kinh tế và kiểm soát lạm phát.
Dù giai đoạn đầu năm, tăng trưởng tín dụng trong quý I/2024 đạt 0,98% so với cuối năm 2023. Nhưng tính đến ngày 7.12.2024, tăng trưởng tín dụng đạt 12,5%, cao hơn so với cùng kỳ năm 2023 (9%), cho thấy sự tăng tốc trong những tháng cuối năm.
Việc đạt được mục tiêu tăng trưởng tín dụng 15% trong năm 2024 được xem là một điểm nổi bật, góp phần quan trọng vào việc hỗ trợ tăng trưởng kinh tế và kiểm soát lạm phát.
3. Ổn định tỷ giá
Trong năm 2024, NHNN đã thực hiện chính sách điều hành tỷ giá một cách chủ động và linh hoạt, nhằm ổn định thị trường ngoại hối và hỗ trợ nền kinh tế.
NHNN đã điều hành tỷ giá linh hoạt, phù hợp với diễn biến thị trường trong và ngoài nước, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô.
Tỷ giá trung tâm của Đồng Việt Nam với Đô la Mỹ được NHNN công bố vào ngày 10.12.2024 là 24.258 VND/USD, cho thấy sự ổn định trong suốt năm.
Thị trường ngoại hối hoạt động ổn định, thanh khoản được đảm bảo, góp phần tích cực vào việc kiểm soát lạm phát và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.
Những kết quả trên cho thấy NHNN đã điều hành tỷ giá một cách linh hoạt và hiệu quả trong năm 2024, góp phần quan trọng vào việc ổn định kinh tế vĩ mô và hỗ trợ sự phát triển của nền kinh tế Việt Nam.
4. Bình ổn thị trường vàng, thu hẹp chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới
Tổ chức đấu thầu vàng miếng trở lại sau 11 năm: Năm 2024, NHNN đã quay lại tổ chức đấu thầu vàng miếng vào tháng 4 năm 2024, sau gần 11 năm tạm ngưng hoạt động này.
Theo đó, NHNN đã tổ chức tổng cộng 9 phiên đấu thầu vàng miếng SJC, cung ứng hơn 48.000 lượng vàng ra thị trường. Tuy nhiên, vào ngày 27.5.2024, NHNN thông báo dừng hoạt động đấu thầu vàng miếng.
Mặc dù NHNN đã tăng cung vàng qua các phiên đấu thầu nhằm giảm chênh lệch giá giữa vàng trong nước và thế giới, nhưng kết quả không như mong đợi. Thống đốc NHNN, bà Nguyễn Thị Hồng, cho biết: "Qua 9 phiên đấu thầu, chênh lệch giá vàng giảm không được như kỳ vọng".
Cũng trong năm nay, NHNN tổ chức bán vàng trực tiếp qua các ngân hàng thương mại: Từ ngày 3.6.2024, NHNN bắt đầu bán vàng trực tiếp cho bốn ngân hàng thương mại nhà nước gồm Vietcombank, BIDV, Agribank và VietinBank và Công ty vàng bạc đá quý SJC. Các đơn vị này sau đó bán vàng trực tiếp tới người dân, nhằm thu hẹp khoảng cách giữa giá vàng trong nước và thế giới.
Trước khi triển khai bán vàng trực tiếp, chênh lệch giữa giá vàng trong nước và thế giới lên tới 15-18 triệu đồng/lượng. Sau khi thực hiện biện pháp này, chênh lệch đã giảm xuống còn 3-4 triệu đồng/lượng, góp phần bình ổn thị trường vàng trong nước.
Diễn biến giá vàng SJC những phiên gần đây. Bảng: Khương Duy
5. Vụ việc "Nợ thẻ tín dụng 8,5 triệu đồng thành 8,8 tỉ đồng" tại Ngân hàng TMCP Xuất Nhập khẩu Việt Nam (Eximbank)
Vào tháng 3.2024, một khách hàng của Eximbank bị thông báo dư nợ thẻ tín dụng từ 8,5 triệu đồng (năm 2013) tăng lên hơn 8,8 tỉ đồng sau gần 11 năm. Vụ việc gây xôn xao dư luận và đặt ra nhiều câu hỏi về cách tính lãi suất và quản lý nợ thẻ tín dụng của ngân hàng.
NHNN yêu cầu Eximbank rà soát, đánh giá và điều chỉnh lại các chính sách, quy định, quy trình liên quan đến việc tính lãi, phí và quản lý thẻ tín dụng, nhằm đảm bảo quyền lợi hợp pháp của khách hàng và tuân thủ quy định pháp luật.
Đồng thời, NHNN chỉ đạo các tổ chức tín dụng trên toàn quốc rà soát lại các trường hợp tương tự, đặc biệt là những tài khoản thẻ tín dụng không phát sinh giao dịch trong thời gian dài, để kịp thời làm việc với khách hàng, đảm bảo quyền lợi hợp pháp của các bên và tránh xảy ra những vụ việc tương tự.
6. Vụ án liên quan đến Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB)
Vụ án sai phạm tại SCB liên quan đến bà Trương Mỹ Lan, Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, là một trong những vụ án tài chính - ngân hàng nghiêm trọng nhất năm 2024. Bà Lan bị cáo buộc lập 1.284 hồ sơ vay khống, chiếm đoạt hơn 368.000 tỉ đồng từ SCB trong giai đoạn 2012-2022.
Ngày 11.4.2024, bà bị tuyên án tử hình về tội tham ô tài sản cùng các mức án khác về vi phạm tín dụng và đưa hối lộ. Bản án tử hình được giữ nguyên tại phiên phúc thẩm ngày 3.12.2024. Vụ án đã gây rúng động dư luận và hệ thống ngân hàng.
Về phía SCB, từ đầu năm 2023 đến tháng 11.2024, SCB đã chấm dứt hoạt động hơn 100 phòng giao dịch trên cả nước, trong đó có 27 phòng giao dịch tại TP.HCM, 5 tại Hà Nội và các tỉnh thành khác như Nghệ An, Hải Phòng, Đồng Nai, Đà Nẵng, Gia Lai, Long An, Bình Định.
NHNN đang nghiên cứu đề nghị tham gia cơ cấu lại SCB của một số nhà đầu tư, nhằm khẩn trương trình Chính phủ phương án tái cơ cấu ngân hàng này theo quy định.
7. Chuyển giao bắt buộc các ngân hàng "0 đồng"
Trong năm 2024, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã tiến hành chuyển giao bắt buộc hai ngân hàng "0 đồng" nhằm tái cơ cấu hệ thống ngân hàng và đảm bảo an toàn tài chính:
Ngân hàng Xây dựng Việt Nam (CBBank) được chuyển giao cho Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank).
Ngân hàng Đại Dương (OceanBank) được chuyển giao cho Ngân hàng TMCP Quân đội (MB).
Quá trình chuyển giao được thực hiện theo đúng quy định pháp luật và chủ trương của Đảng và Nhà nước, đảm bảo quyền lợi của người gửi tiền trước, trong và sau khi chuyển giao.
8. Loạt ngân hàng điều chỉnh tăng vốn
Năm 2024 chứng kiến xu hướng tăng vốn mạnh mẽ của các ngân hàng lớn. Techcombank tăng vốn gấp đôi lên 70.450 tỉ đồng, BIDV dự kiến phát hành cổ phiếu riêng lẻ, Vietcombank nhận thêm 20.695 tỉ đồng từ Chính phủ, Agribank được NHNN nâng vốn lên 51.639 tỉ đồng.
Những động thái này không chỉ giúp các ngân hàng đáp ứng tiêu chuẩn an toàn vốn quốc tế mà còn cải thiện khả năng hỗ trợ nền kinh tế và chuẩn bị cho sự cạnh tranh ngày càng khốc liệt trong ngành.
