Câu lạc bộ Nam Định trước 'vực thẳm': Nhà vô địch rơi vào khủng hoảng

Việc bổ nhiệm huấn luyện viên Mauro Jeronimo là nỗ lực làm mới, nhưng liệu có đủ kéo Nam Định thoát “vực thẳm”?

Khủng hoảng ở V-League

Sau hai chức vô địch V-League liên tiếp (mùa 2023 - 2024, 2024 - 2025), Nam Định được giới chuyên môn nhìn nhận như một thế lực thực sự của bóng đá quốc nội. Đội bóng thành Nam lên ngôi theo cách đầy thuyết phục, dựa trên khát vọng mạnh mẽ, đội hình có chiều sâu và sự đầu tư mạnh mẽ từ thượng tầng.

Không ít thời điểm, Nam Định còn được xem là ứng viên sáng giá nhất cho vai trò thống trị bóng đá Việt Nam trong một kỷ nguyên mới, đồng thời gánh trên vai sự kỳ vọng trở thành lá cờ đầu của V-League tiến ra sân chơi châu lục.

Thế nhưng bước sang mùa giải 2025 - 2026, ánh hào quang ấy đang phai nhạt với tốc độ khó tin. Trận hòa nhọc nhằn 1-1 trước Hà Nội FC ngay trên “chảo lửa” Thiên Trường tối 10/11 như lát cắt phản chiếu rõ nét sự sa sút đáng báo động của Nam Định.

Đội bóng thành Nam đã kéo dài chuỗi trận không thắng ở sân chơi V-League lên con số 7, trong đó có 3 thất bại - hình ảnh đối lập hoàn toàn với phong độ thăng hoa từng đưa họ bước lên đỉnh giải đấu mùa trước.

Nhìn vào các chỉ số chuyên môn, sự đi xuống ấy càng trở nên rõ rệt. Sau 11 trận, Nam Định chỉ ghi được vỏn vẹn 10 bàn thắng nhưng lại để thủng lưới tới 14 lần. Cả hai thông số đều nằm trong nhóm kém nhất giải và phơi bày những vấn đề nghiêm trọng ở cả khả năng tấn công lẫn chất lượng phòng ngự. Hiệu số -4 của họ hiện chỉ nhỉnh hơn đôi chút so với nhóm đội đang vật lộn ở cuộc chiến trụ hạng như Thanh Hóa, Hoàng Anh Gia Lai, PVF-CAND hay SHB Đà Nẵng.

Với vỏn vẹn 10 điểm sau 11 vòng đấu, Nam Định rơi xuống vị trí thứ 10/14 và chỉ còn hơn đội bét bảng SHB Đà Nẵng đúng 3 điểm. Bên cạnh đó, đội đầu bảng Ninh Bình đã nới rộng khoảng cách lên tới 17 điểm - con số đủ để gióng lên hồi chuông báo động về cuộc khủng hoảng đang bủa vây nhà đương kim vô địch V-League.

So với cùng thời điểm mùa trước, sự chênh lệch ấy là quá lớn: Khi đó, Nam Định có số điểm gấp đôi hiện tại và chỉ kém đội dẫn đầu Thanh Hóa đúng 1 điểm. Cuối mùa, họ khép lại hành trình với 57 điểm, bảo vệ ngôi vương đầy thuyết phục.

Chính vì vậy, câu hỏi đặt ra là: Điều gì khiến một tập thể từng lên ngôi vô địch bằng lối chơi mạnh mẽ, tốc độ và hiệu quả nay lại đứng trước nguy cơ rơi vào cuộc đua trụ hạng? Ngay cả những khán giả “bi quan” nhất ở thành Nam cũng khó hình dung đội bóng của họ có thể sớm rơi vào tình cảnh này - đặc biệt là sau hai mùa giải liên tiếp bước lên đỉnh V-League với lực lượng được đánh giá thuộc nhóm tinh hoa của giải đấu.

Nhưng vào thời điểm hiện tại, vấn đề của Nam Định đã vượt xa khái niệm “phong độ sa sút” mang tính thời điểm. Hệ thống vận hành từng ổn định và uy lực đang bộc lộ những vết nứt nghiêm trọng.

Những chỉ số chuyên môn nghèo nàn, sự thiếu ổn định trong nhân sự, cùng xáo trộn về chiến thuật và độ gắn kết giảm sút giữa các tuyến đang kéo đội bóng xuống đáy đồ thị phong độ. Tất cả tạo nên một vòng xoáy tiêu cực mang tính hệ thống, nơi các vấn đề không xuất hiện rời rạc mà liên kết, cộng hưởng và khuếch đại lẫn nhau, đẩy nhà đương kim vô địch vào một cuộc khủng hoảng thực sự.

Tan mộng cúp châu Á?

Kết thúc mùa giải 2024 - 2025 với ngôi vô địch V-League thứ hai liên tiếp, lãnh đạo Nam Định đặt niềm tin vào việc đội bóng sẽ bước ra đấu trường châu lục với tham vọng lớn. AFC Champions League Two trở thành mục tiêu hàng đầu, là cơ hội để đội bóng thành Nam khẳng định vị thế của bóng đá Việt Nam trên bản đồ châu Á.

Mùa giải trước, Nam Định chi tiền tấn để chiêu mộ ngoại binh chất lượng, song lá thăm không thuận lợi khiến họ gặp ứng viên vô địch Sanfrecce Hiroshima ngay vòng 1/8. Kết quả là thất bại 0-7 sau hai lượt trận, khép lại chiến dịch châu Á trong tiếc nuối.

Mùa này, đội bóng tiếp tục tăng cường lực lượng mạnh mẽ, sở hữu 12 ngoại binh, trong đó có 11 cầu thủ nước ngoài và một Việt kiều. Ngay trận mở màn gặp Ratchaburi (Thái Lan), Nam Định tung đội hình xuất phát gồm 9 ngoại binh, 1 Việt kiều và duy nhất một nội binh là Hoàng Anh, giành chiến thắng 3-1.

Lượt trận tiếp theo trên sân Eastern FC (Hồng Kông), đội bóng thành Nam sử dụng tuyệt đối 11 ngoại binh - một kỷ lục chưa từng có với câu lạc bộ Đông Nam Á tại giải đấu cấp châu lục và thắng 1-0. Những thành tích này khẳng định khả năng tận dụng quy định không giới hạn ngoại binh để tạo lợi thế chiến thuật.

Tuy nhiên, khoảng cách trình độ so với các đối thủ hàng đầu vẫn là rào cản lớn. Trước Gamba Osaka (Nhật Bản), Nam Định thua 1-3 và 0-1, để lộ rõ sự hạn chế về tốc độ, khả năng kiểm soát bóng và năng lực. Trận lượt về gặp Ratchaburi mang tính sống còn với Nam Định. Chỉ cần hòa là đi tiếp, huấn luyện viên Mauro Jeronimo sử dụng đội hình gồm 9 ngoại binh và 2 nội binh là Đặng Văn Tới, Lý Công Hoàng Anh.

Tuy nhiên, hai bàn thua ở các phút bù giờ 90+2 và 90+5 khiến Nam Định rơi xuống thứ ba, với 6 điểm và hiệu số -2, trong khi Ratchaburi vươn lên nhì bảng với 9 điểm và hiệu số +9. Lượt cuối, ngày 11/12, Nam Định phải thắng Eastern trên 10 bàn và trông chờ Ratchaburi thất bại trước Gamba Osaka mới có thể đi tiếp - một nhiệm vụ gần như bất khả thi.

Chiến dịch AFC Champions League Two 2025 - 2026 của Nam Định là minh chứng cho thực tế khắc nghiệt, ngân sách mạnh và dàn ngoại binh đông đảo không đảm bảo thành công nếu thiếu sự chuẩn bị chiến lược, bản lĩnh nội binh và kinh nghiệm quốc tế. Việc phụ thuộc quá mức vào ngoại binh cũng làm lộ điểm yếu chiến thuật khi đối mặt với đội bóng có trình độ vượt trội.

Nhìn rộng hơn, giấc mơ châu Á của Nam Định phản ánh cả vấn đề hệ thống của bóng đá Việt Nam: Đội vô địch V-League có thể tỏa sáng trong nước nhưng vẫn còn khoảng cách lớn khi bước ra đấu trường châu lục.

Để thực sự cạnh tranh và tiến sâu tại AFC Champions League Two, Nam Định cần xây dựng chiến lược phát triển dài hạn, kết hợp ngoại binh với nội binh chất lượng, cải thiện lối chơi đồng bộ, đồng thời nâng cao thể lực và bản lĩnh thi đấu quốc tế cho cầu thủ Việt. Đây là thách thức mà Nam Định - và cả bóng đá Việt Nam - phải vượt qua nếu muốn bước ra đường đua châu Á một cách bền vững.

Cần lưu ý rằng AFC Champions League Two mới chỉ là sân chơi hạng 2 cấp câu lạc bộ châu Á; đỉnh cao thực sự là AFC Champions League Elite - nơi hội tụ tinh hoa bóng đá châu lục, và để có mặt ở đó, các câu lạc bộ Việt Nam sẽ phải nâng tầm cả chiến lược lẫn lực lượng.

Phiêu lưu với thầy ngoại

Trong bối cảnh nguy cơ khủng hoảng lan rộng, Ban lãnh đạo Nam Định buộc phải tiến hành tái cơ cấu băng ghế chỉ đạo bằng một quyết định mang tính “chữa cháy”: Giám đốc kỹ thuật Nguyễn Trung Kiên tạm thời đảm nhiệm vai trò huấn luyện viên trưởng, còn ông Vũ Hồng Việt lùi về vị trí Giám đốc kỹ thuật.

Xét về nhân sự, đây là bước điều chỉnh nội bộ nhằm duy trì sự xuyên suốt trong triết lý thi đấu và hạn chế những cú sốc tâm lý cho đội bóng. Ông Kiên đã giữ cương vị Giám đốc kỹ thuật Nam Định từ năm 2023, đồng hành cùng huấn luyện viên Vũ Hồng Việt để giành hai chức vô địch V-League và một Siêu cúp Quốc gia trong ba mùa giải gần nhất.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy hai trận đấu dưới sự dẫn dắt của huấn luyện viên tạm quyền Nguyễn Trung Kiên chỉ mang lại các kết quả hòa trước những đối thủ bị đánh giá thấp hơn: 1-1 với SHB Đà Nẵng và 2-2 trước Hoàng Anh Gia Lai. Điều đó phản ánh một thực tế rõ ràng: Thay đổi trên băng ghế chỉ đạo không đồng nghĩa với hiệu quả tức thì.

Lối chơi của Nam Định vẫn rời rạc, các vấn đề chuyên môn chưa được tháo gỡ, trong khi tinh thần cầu thủ chưa thể trở lại trạng thái ổn định. Trong bối cảnh đó, việc bổ nhiệm huấn luyện viên Mauro Jeronimo - chiến lược gia người Bồ Đào Nha sinh năm 1987 - thể hiện nỗ lực mang đến luồng sinh khí mới, hướng tới tái thiết lối chơi và phục hồi tinh thần thi đấu cho Nam Định.

Ông Mauro Jeronimo không phải gương mặt xa lạ với bóng đá Việt Nam khi từng dẫn dắt PVF-CAND tại giải hạng Nhất từ năm 2022, giúp đội bóng này giành ngôi á quân trong hai mùa liên tiếp 2022 – 2023 và 2023 – 2024.

Chiến lược gia người Bồ Đào Nha sở hữu nền tảng làm việc với cầu thủ trẻ, khả năng xây dựng đội hình theo lộ trình và tổ chức lối chơi mang tính hệ thống - những yếu tố Nam Định đang rất cần để khôi phục lại cấu trúc thi đấu. Tuy vậy, hạn chế lớn của ông nằm ở việc chưa có bản thành tích rõ rệt trong môi trường V-League vốn khốc liệt hơn nhiều. Hai lần thất bại ở trận play-off khi còn dẫn dắt

PVF-CAND cùng việc bị sa thải vào tháng 3/2025 đặt ra dấu hỏi về khả năng xử lý áp lực trong các trận cầu then chốt và mức độ hiệu quả khi phải cạnh tranh trực tiếp ở cấp độ cao nhất.

Về mặt chiến thuật cũng như kỳ vọng ngắn hạn, lựa chọn một huấn luyện viên như Mauro Jeronimo cần được nhìn nhận như một quyết sách trung - dài hạn, thay vì “liều thuốc cắt cơn” cho khủng hoảng trước mắt.

Nam Định cần nhà cầm quân người Bồ Đào Nha thực hiện đồng thời hai nhiệm vụ: Trước mắt là chặn đà sa sút bằng những điều chỉnh đơn giản nhưng hiệu quả - ưu tiên củng cố kỷ luật phòng ngự, ổn định cặp trung vệ và khi cần thiết khôi phục bộ đôi tiền vệ phòng ngự; song song với đó là xây dựng lại cấu trúc tấn công dựa trên khả năng chuyển trạng thái linh hoạt, tận dụng tốc độ ở hai cánh và khai thác tối đa vai trò sáng tạo ở tuyến giữa.

Đó đều là những bài toán đòi hỏi thời gian để định hình. Nếu kỳ vọng phép màu xuất hiện ngay trong 1, 2 trận đầu tiên dưới thời tân huấn luyện viên, cả lãnh đạo lẫn người hâm mộ Nam Định nhiều khả năng sẽ phải đối diện với sự thất vọng.

Về quản trị đội bóng, câu chuyện của Nam Định cho thấy một thực tế: Thay huấn luyện viên chỉ là phần nổi của tảng băng, trong khi phần cốt lõi nằm ở sự ổn định nhân sự, kế hoạch chuyển nhượng giữa mùa phù hợp và một hệ thống huấn luyện đồng nhất từ đội trẻ lên đội một.

Ngay cả một chiến lược gia tài năng cũng khó xoay chuyển tình thế khi đội hình thiếu chiều sâu và mức độ gắn kết từ phòng thay đồ đến sân tập, thi đấu đều lỏng lẻo. Bởi vậy, nếu muốn thực sự đảo chiều, lãnh đạo Nam Định cần một cam kết mạnh mẽ hơn về thời gian và nguồn lực, trao cho tân huấn luyện viên đầy đủ nhân sự, thẩm quyền chuyên môn rõ ràng và sự kiên nhẫn có điều kiện để tái thiết đội bóng theo đúng lộ trình.

Bên cạnh yếu tố chiến thuật, chiến lược gia người Bồ Đào Nha còn phải giải quyết bài toán tâm lý và động lực thi đấu - một biến số đôi khi bị đánh giá thấp nhưng lại có sức chi phối rất lớn đến phong độ của đội bóng.

Khi Nam Định trải qua chuỗi trận kém hiệu quả và mạch không thắng kéo dài, trạng thái tâm lý của cầu thủ không chỉ giảm sút ở mức độ tự tin cá nhân, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến sự gắn kết tập thể. Những đường chuyền an toàn quá mức, sự chần chừ trong các pha xử lý hay tâm lý “sợ sai” xuất hiện ngày càng rõ, khiến lối chơi vốn đã thiếu sáng tạo càng trở nên bế tắc.

Trong bối cảnh đó, nhiệm vụ của tân thuyền trưởng Mauro Jeronimo không chỉ nằm ở việc cải thiện chuyên môn, mà còn ở chỗ thiết lập lại tinh thần chiến đấu cho toàn đội - yếu tố có tính quyết định trong giai đoạn khủng hoảng.

Điều này đòi hỏi ông phải khơi dậy lại niềm tin ở từng cá nhân, đồng thời tái tạo sức mạnh tập thể thông qua những nguyên tắc vận hành rõ ràng: Phân bổ vai trò thủ lĩnh trên sân cho các trụ cột, hình thành các nhóm liên kết trong đội hình để tăng cường khả năng hỗ trợ lẫn nhau, và duy trì một môi trường cạnh tranh tích cực, nơi mọi cầu thủ buộc phải giữ sự tập trung và khát vọng cống hiến.

Nếu không, Nam Định rất dễ rơi sâu vào vòng xoáy tiêu cực - nơi mỗi trận không thắng lại kéo theo sự sụt giảm tinh thần, còn sự sa sút tâm lý tiếp tục phản chiếu lên kết quả thi đấu, khiến đội bóng khó tìm được điểm tựa để phục hồi.