Trao quyền chủ động, sáng tạo - bước ngoặt bứt phá cho Hà Nội

Không gian chủ động, sáng tạo còn hạn chế

Đánh giá về thành tựu phát triển của Thủ đô, PGS.TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng, Viện Kinh tế Việt Nam cho rằng, Hà Nội chuyển mình, vươn mình cùng cả nước, qua mỗi giai đoạn, đạt được những bước tiến có giá trị lịch sử, mang lại những niềm tự hào chính đáng.

Tuy nhiên Thủ đô Hà Nội có tiềm năng lớn, lợi thế nhiều, khát vọng và quyết tâm phát triển mãnh liệt nhưng những kết quả thực tế mà Hà Nội đạt được trong giai đoạn cải cách thị trường, mở cửa - hội nhập gần 40 năm qua khó có thể nói là đã “đến tầm và xứng tầm”.

Nguyên nhân do cách phát huy tiềm năng, lợi thế ít tính “thực chiến thị trường”, thực tế phát huy còn kém hiệu quả lợi thế nguồn nhân lực chất lượng cao của Hà Nội suốt nhiều năm qua (thậm chí còn gây tác động ngược) vì thiếu cơ chế khuyến khích tài năng có hiệu lực thực tế là một minh chứng.

Hay tiềm năng thu hút và phát huy sức mạnh vượt trội của số đông doanh nghiệp lớn tập trung ở Hà Nội ít được chuyển hóa thành động lực phát triển vượt trội của Thủ đô do thiếu cơ hội thực tế và ít dự án phát triển đúng tầm.

Cách tiếp cận từ tương lai chưa được chú trọng đúng mức, bị cách tiếp cận “tĩnh” lấn át. Cách tiếp cận hội nhập, đua tranh, cạnh tranh quốc tế chưa đủ mạnh. Thủ đô chưa được trao quyền “đúng vai”, dẫn tới việc không gian chủ động, sáng tạo chưa được xác định đầy đủ, rõ ràng, cơ hội bị hạn chế; chú ý nhiều đến tiềm năng, lợi thế sẵn có (lợi thế tĩnh), ít chú ý đến lợi thế động, có vai trò ngày càng tăng...

Theo PGS.TS Trần Đình Thiên, thế giới chuyển sang một thời đại phát triển mới, đặt ra mọi quốc gia, mọi chủ thể phát triển trước vạch xuất phát mới, với những thách thức và cơ hội phát triển có nội dung và bản chất khác trước.

Việt Nam nhận thức sớm và ngày càng rõ cơ hội lịch sử này, trên cơ sở đó, định hình đường lối phát triển và đưa ra những cam kết mục tiêu mạnh mẽ: Trở thành nước phát triển hiện đại, thu nhập cao, kinh tế xanh, kinh tế số, “thế lực công nghiệp bán dẫn toàn cầu”, … ở những mốc thời gian khá cụ thể.

Làm nổi bật chức năng đi đầu, dẫn dắt của Thủ đô

PGS.TS Trần Đình Thiên nhấn mạnh, trong không gian phát triển hiện đại đầy hứng khởi đó, chức năng đi đầu - vượt trước và dẫn dắt phát triển của Hà Nội càng nổi bật; đồng thời, khía cạnh thách thức cũng như cơ hội phát triển được định hình rõ nét theo đúng tương quan “thuyền to - sóng lớn”, thách thức càng cao, cơ hội càng lớn.

Tại điểm ngoặt then chốt này, càng nổi bật lên lợi thế phát triển đặc biệt của Hà Nội ngàn năm văn hiến, hội tụ tinh hoa của một dân tộc thông minh, giàu năng lực ứng biến và sáng tạo.

Với “Luật Thủ đô” và “Quy hoạch Phát triển Hà Nội giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050”, Hà Nội đã bắt nhịp quỹ đạo phát triển mới. Với những Văn kiện đó, định hướng lớn, khung khổ thể chế, hệ giải pháp chiến lược đã được xác lập.

Nhấn mạnh một số hành động ưu tiên, theo định hướng đột phá, tạo bước ngoặt - bứt phá cho giai đoạn phát triển mới của Thủ đô, PGS.TS Trần Đình Thiên cho rằng: Trước hết cần làm rõ hơn các đặc trưng chất lượng đã được định cho Thủ đô - văn hóa, văn hiến, văn minh, hiện đại, trong đó đặc biệt chú trọng định hình rõ nét chân dung phát triển của Thủ đô theo các tiêu chuẩn thời đại; đáp ứng yêu cầu hội nhập - đua tranh quốc tế trong vai trò đại diện cho một Quốc gia đang cam kết rất mạnh cho mục tiêu “tiến vượt để tiến cùng thời đại, tiến kịp thế giới”.

Hà Nội cần nhận diện, đánh giá lại tiềm năng và lợi thế phát triển của Thủ đô trên quan điểm hiện đại (tổng thể, động, hướng tới tương lai - và - từ tương lai).

Để thực hiện sứ mệnh, Hà Nội cần sự hỗ trợ đặc biệt to lớn và khác thường từ Trung ương, trong đó, có việc dành ưu tiên về nguồn lược quy mô lớn, cung cấp các dự án phát triển đặc biệt để tạo khai thông - đột phá và những thể chế, giải pháp vượt trội nhằm tạo không, mở cơ hội phát triển mới cho Hà Nội. Cách tiếp cận “xin cải cách thể chế”, “xin thêm quyền chủ động - sáng tạo” sẽ giúp Hà Nội mở rộng không gian đổi mới và cơ hội phát triển đúng theo tinh thần của thời đại mới.