Rủi ro cực lớn khi đầu tư nhượng quyền?

Các chủ cửa hàng tập trung trước trụ sở của thương hiệu Mixue để phản đối chính sách giá mới.

Sự việc trên đã đặt ra câu hỏi về tính bền vững của nhượng quyền tại Việt Nam. Dù mang lại nhiều lợi ích rõ ràng về hệ thống quản lý sẵn có và thương hiệu đã được xây dựng, nhưng đi kèm theo đó là những rủi ro tiềm ẩn mà các nhà đầu tư cần phải lường trước. 

Dưới đây là 4 rủi ro chính mà các nhà đầu tư cần cân nhắc: 

Rủi ro phụ thuộc

Mua nhượng quyền thương hiệu thường mang lại lợi thế với quy trình kinh doanh có sẵn, từ chiến lược marketing đến vận hành. Tuy nhiên, sự phụ thuộc quá mức vào thương hiệu mẹ có thể khiến nhà đầu tư mất đi sự chủ động.

Những hứa hẹn về sự "nhàn hạ" khi tham gia nhượng quyền, như lượng khách ổn định hay không cần can thiệp nhiều vào kinh doanh, thường chỉ là ảo giác. Tại Việt Nam, Nguyễn Phương Lan, một chuyên gia trong lĩnh vực F&B từng chia sẻ nhiều nhà đầu tư nghĩ rằng "chỉ cần mua nhượng quyền là có thể ngồi không hưởng lợi", nhưng thực tế, nếu thương hiệu mẹ gặp vấn đề trong vận hành hoặc chiến lược marketing không hiệu quả, nhà nhượng quyền vẫn chịu rủi ro trực tiếp từ việc giảm doanh thu hoặc mất khách hàng​.

Vì vậy, khi cân nhắc nhượng quyền, nhà đầu tư không chỉ nhìn vào cơ hội mà còn đánh giá các rủi ro thất bại tiềm ẩn từ những đối tác trước đó.

Rủi ro bị chiếm dụng vốn

Thị trường nhượng quyền hiện nay đã xuất hiện tình trạng lừa đảo hoặc chiếm dụng vốn dưới vỏ bọc những cam kết lợi nhuận nhanh chóng. Những lời hứa hẹn như hoàn vốn trong 3 tháng hay 30 ngày thường không phản ánh chính xác thực tế. Đó có thể chỉ là con số đến từ cửa hàng may mắn nhất, trong khi hàng trăm cửa hàng khác gặp phải khó khăn. 

S.Tix Coffee từng “lừa đảo” nhiều người muốn mua nhượng quyền thương hiệu F&B

Việc bán nhượng quyền dưới hình thức "mồi câu" với những con số lý tưởng có thể khiến nhà đầu tư lao đao với gánh nặng tài chính lớn.

Rủi ro hiệu ứng chuỗi

Khi tham gia mô hình nhượng quyền, dù bạn quản lý cửa hàng chặt chẽ và đạt hiệu quả, nhưng chỉ cần một cửa hàng khác trong cùng chuỗi gặp vấn đề, tác động tiêu cực có thể lan tỏa đến tất cả các cơ sở. Với truyền thông xã hội phổ biến như hiện nay và phong trào review phát triển mạnh mẽ càng làm gia tăng rủi ro này. 

Bài viết kêu gọi tẩy chay "chế độ ngồi 60ph" tại Highlands Coffee của một vị khách hàng 

Trước đây, Highlands Coffee từng đối mặt với làn sóng "tẩy chay" dữ dội khi một cửa hàng áp dụng quy định khách chỉ được ngồi 60 phút, nếu muốn ngồi thêm phải gọi đồ uống mới, mà không hề thông báo trước. Sự việc này đã dẫn đến hiểu lầm lớn rằng toàn bộ hệ thống Highlands Coffee đều áp dụng chính sách này, khiến khách hàng phản ứng gay gắt với toàn chuỗi thương hiệu. 

Rủi ro cạnh tranh nội bộ

Nhượng quyền không chỉ đối mặt với đối thủ từ bên ngoài mà còn có thể xảy ra sự cạnh tranh nội bộ giữa các cửa hàng cùng hệ thống. 

Cửa hàng MIXUE

Một ví dụ điển hình là Mixue tại Hà Nội, khi các cửa hàng mọc lên san sát trong bán kính 200m, dẫn đến cạnh tranh trực tiếp giữa các đối tác nhượng quyền của cùng một thương hiệu. Thiếu kiểm soát khoảng cách giữa các cửa hàng đã làm cho các nhà đầu tư không chỉ cạnh tranh với thương hiệu đối thủ mà còn phải tranh giành khách hàng ngay trong chính hệ thống của mình.

Tuy thị trường nhượng quyền còn có nhiều sự tranh cãi nhưng vẫn có nhiều thương hiệu uy tín mang đến nhiều cơ hội kinh doanh cho các nhà đầu tư Việt Nam.

Chẳng hạn như mới đây Ai-CHA Ice Cream & Tea thương hiệu đình đám đến từ Indonesia với hơn 600 cửa hàng trên khắp Đông Nam Á đã mang đến làn sóng cơ hội nhượng quyền đầy tiềm năng.

Cửa hàng Ai-CHA

Ai-CHA đã lựa chọn mô hình kinh doanh bền vững, không chạy theo số lượng mở hàng loạt các cửa hàng nhượng quyền hay thu hút càng nhiều nhà đầu tư nhượng quyền càng tốt. Thay vào đó, Ai-CHA lựa chọn tập trung vào chất lượng và tính ổn định lâu dài cho từng đối tác nhượng quyền. Thương hiệu này đặt mục tiêu xây dựng một hệ thống vận hành chặt chẽ, hỗ trợ từ A đến Z, giúp nhà đầu tư không chỉ giảm thiểu rủi ro mà còn tối ưu hóa lợi nhuận. 

Chính sách kiểm soát khoảng cách giữa các cửa hàng cũng là một điểm mạnh của thương hiệu. Khi đặt chân vào Việt Nam, Ai-CHA đã cam kết khoảng cách tối thiểu để xây dựng một cửa hàng là 1km giúp tránh cạnh tranh nội bộ và đảm bảo mỗi địa điểm nhượng quyền đều có cơ hội phát triển bền vững.

Ai-CHA tại Thái Lan

Theo Gia đình ông IDRIS- chủ nhượng quyền Ai-CHA tại Malaysia: “Nhượng quyền cùng Ai-CHA giúp gia đình tôi phát triển kinh doanh dễ dàng với chính sách minh bạch và hợp tác rõ ràng trong từng hợp đồng.” 

Gia đình ông NATTAWUT - chủ nhượng quyền Ai-CHA tại Thái Lan: “Hợp tác với Ai-CHA đã mở cho tôi những cơ hội kinh doanh tiềm năng cùng với sự hỗ trợ chuyên nghiệp và chu đáo.”

Với chiến lược phát triển bền vững trên đã mang lại những hình ảnh tích cực về nhượng quyền của Ai-CHA không chỉ ở Việt Nam mà trên khắp Đông Nam Á.

Nhượng quyền tại Việt Nam vẫn mang lại nhiều cơ hội nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro. Nhà đầu tư cần thận trọng, đánh giá kỹ lưỡng, chọn mô hình phát triển bền vững và có sự hỗ trợ lâu dài để đảm bảo thành công và tránh những hệ quả không mong muốn.