Khung pháp lý cho tiền mã hóa để quản lý thị trường với giao dịch tỷ đô
Dù chưa có hành lang pháp lý chính thức, nhưng thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam đã ghi nhận giá trị giao dịch lên tới 120 tỷ USD trong giai đoạn 2022–2024. Nên điều quan trọng là phải gấp rút xây dựng khung pháp lý để bắt kịp xu hướng toàn cầu, định hình vai trò của Việt Nam trong lĩnh vực này.
Việc phát triển ngân hàng số và nghiên cứu áp dụng tiền kỹ thuật số sẽ là những ưu tiên quan trọng. Ảnh: Internet
Trao đổi tại buổi làm việc với đoàn công tác của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) vừa qua, TS. Nguyễn Quốc Hùng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam cho biết, dù Việt Nam chưa có hành lang pháp lý chính thức về tài sản mã hóa, nhưng giao dịch vẫn diễn ra phổ biến.
Theo các khảo sát sơ bộ, giá trị giao dịch tài sản mã hóa tại Việt Nam trong giai đoạn 2022–2024 ước tính khoảng 105–120 tỷ USD. Điều này cho thấy, mặc dù chưa có cơ sở pháp lý, người dân đã và đang sở hữu, giao dịch tài sản mã hóa ở quy mô đáng kể.
Trước đó, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã nhiều lần cảnh báo, tiền mã hóa không được công nhận là phương tiện thanh toán hợp pháp tại Việt Nam và các giao dịch liên quan có thể vi phạm pháp luật. Việc người dân tham gia vào các hoạt động liên quan đến tài sản mã hóa là tự chịu rủi ro.
NHNN cũng khẳng định chưa cấp phép cho bất kỳ tổ chức tín dụng nào cung cấp dịch vụ liên quan đến tài sản mã hóa.
Liên quan đến cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) cho các hoạt động tài chính đổi mới sáng tạo, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 94/2025/NĐ-CP quy định về Cơ chế thử nghiệm có kiểm soát trong lĩnh vực ngân hàng, tập trung vào 3 lĩnh vực gồm chấm điểm tín dụng, cho vay ngang hàng (P2P Lending) và chia sẻ dữ liệu qua Open API. Vì thế, công nghệ blockchain và tài sản mã hóa hiện vẫn chưa được đưa vào phạm vi thử nghiệm.
Nhưng theo TS. Nguyễn Quốc Hùng, với định hướng của Đảng và Nhà nước, thời gian tới, việc phát triển ngân hàng số và nghiên cứu áp dụng tiền mã hoá sẽ là những ưu tiên quan trọng.
Hiện Chính phủ đã giao Bộ Tài chính chủ trì nghiên cứu khung pháp lý thí điểm cho tài sản mã hóa.
TS. Nguyễn Quốc Hùng cho biết, trong quá trình đó, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam cùng các tổ chức tín dụng sẽ tiếp tục phối hợp, đóng góp ý kiến xây dựng chính sách phù hợp, bảo đảm an toàn hệ thống và khuyến khích đổi mới.
Cách đây không lâu, chia sẻ về vấn đề này, chuyên gia về tiền mã hóa TS. Jeff Nijsse - giảng viên cấp cao ngành Kỹ thuật phần mềm tại Đại học RMIT cũng kỳ vọng, Việt Nam sẽ sớm hình thành một khuôn khổ pháp lý để quản lý tiền mã hóa như đã đề ra trong Chiến lược quốc gia của Chính phủ về ứng dụng và phát triển công nghệ blockchain.
Theo TS. Jeff Nijsse, Chiến lược này sẽ làm rõ môi trường pháp lý cũng như thúc đẩy phát triển nguồn nhân lực và công nghệ, qua đó giúp Việt Nam bắt kịp các nền kinh tế dẫn đầu khu vực như Singapore và Hồng Kông trong việc tiếp nhận đổi mới về tiền mã hóa.
"Trong bối cảnh tiền mã hóa phát triển trên toàn cầu, khả năng xây dựng chính sách quốc gia song song với duy trì sự giám sát phù hợp sẽ quyết định vai trò của Việt Nam trong tương lai tài sản số", TS. Jeff Nijsse nêu rõ.
