Hà Nội: Khơi thông nhà ở xã hội thế nào?

Luật Thủ đô năm 2024 được ban hành, người thu nhập thấp kỳ vọng về tiến độ thực hiện các dự án nhà ở xã hội (NƠXH) nhanh, thiết thực, đáp ứng nhu cầu cấp thiết mong mỏi bấy lâu nay.

Nền tảng pháp lý thuận lợi

Luật Thủ đô được Quốc hội thông qua, đáp ứng mục tiêu Nghị quyết của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Luật quy định nhiều cơ chế, chính sách đặc thù để tạo điều kiện cho Hà Nội có bước đột phá, động lực dẫn dắt cả vùng, cả nước, trong đó thể hiện sự phân cấp, phân quyền mạnh mẽ. Củng cố thêm cho Thủ đô phát triển với vai trò là trung tâm chính trị, hành chính, kinh tế, văn hóa, hướng tới đô thị thông minh...

Đặc biệt, tại Khoản 2 Điều 29 của Luật Thủ đô năm 2024, cho phép HĐND thành phố quyết định sử dụng ngân sách để đầu tư xây dựng các công trình hạ tầng kỹ thuật khung, hạ tầng xã hội thiết yếu trong các dự án đầu tư xây dựng NƠXH độc lập.

Việc phân quyền này tạo điều kiện cho các nhà đầu tư giảm chi phí đầu tư xây dựng, tăng lợi nhuận để giảm giá bán, cho thuê hoặc cho thuê mua NƠXH.

Luật Thủ đô ra đời đang được người dân kỳ vọng chính quyền TP Hà Nội đẩy nhanh tiến độ các dự án NƠXH nhằm giải quyết nhu cầu cấp thiết về nhà ở cho người thu nhập thấp.

Theo thống kê mới đây của Sở Xây dựng Hà Nội, thành phố hiện có 69 dự án NƠXH đang được triển khai. Có 19 dự án sẽ hoàn thành vào giai đoạn từ năm 2021 - 2025. Dự kiến, dự án hoàn thành sẽ cung cấp khoảng 952.000 m2 sàn NƠXH với khoảng 15.440 căn, đạt khoảng 78,3% so với kế hoạch phát triển NƠXH của thành phố (1,215 triệu m2 sàn).

Sở Xây dựng Hà Nội cho biết, tiến độ và chính sách phát triển NƠXH trên địa bàn thành phố còn nhiều khó khăn, vướng mắc. Đơn cử, từ năm 2015 đến nay các dự án xây dựng NƠXH, nhà ở công nhân triển khai chậm so với tiến độ. Đặc biệt, không có dự án NƠXH triển khai xây dựng bằng vốn ngân sách.

Theo lý giải của ngành chức năng, nguyên nhân chủ yếu do khó khăn, vướng mắc về trình tự, thủ tục lựa chọn chủ đầu tư dự án NƠXH theo hình thức đấu thầu; quy định về quản lý tài sản công...

“Thời gian lâu nhất vẫn là lựa chọn chủ đầu tư. Theo hình thức về đấu thầu, mất gần hai năm. Kiến nghị Bộ Xây dựng, các cơ quan có liên quan nghiên cứu cải cách thủ tục hành chính, giảm thủ tục, giảm các bước thực hiện”, ông Bùi Tiến Thành, Trưởng phòng Phát triển đô thị, Sở Xây dựng Hà Nội nói.

Cũng theo đại diện Sở Xây dựng Hà Nội cho biết, hiện thành phố đang triển khai xây dựng 69 dự án, vướng mắc của từng dự án đang được tháo bỏ. Đồng thời rà soát, bổ sung khoảng 15 quỹ đất để tạo lập các khu NƠXH độc lập.

Khơi thông, đẩy nhanh tiến độ

Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ NƠXH cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 - 2030” của Chính phủ đã được TP Hà Nội triển khai gấp rút.

Tại Diễn đàn “Để thị trường bất động sản trở lại lành mạnh và phát triển” (ngày 16/11/2024), lãnh đạo Sở Xây dựng Hà Nội cho biết, hiện thành phố đã phân chia 3 nhóm dự án để tháo gỡ vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án NƠXH.

Theo báo của của Sở Xây dựng, TP Hà Nội đang triển khai 4 dự án khu NƠXH tập trung với tổng diện tích sử dụng đất trên 200ha, khoảng gần 1 triệu m2 sàn NƠXH và tại các dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại, khu đô thị phải bàn giao quỹ đất (20% và 25%) theo quy định.

Cùng với đó, Hà Nội đã chỉ đạo và tổ chức triển khai Nghị quyết 33/NQ-CP ngày 11/3/2023 của Chính phủ về một số giải pháp tháo gỡ và thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển bền vững; thành lập tổ công tác đặc biệt của UBND thành phố để tháo gỡ khó khăn.

Đại diện Sở Xây dựng Hà Nội cho biết, đã thực hiện lập kế hoạch xây dựng nghị quyết về cơ chế hỗ trợ thực hiện dự án đầu tư xây dựng NƠXH độc lập.

Bên cạnh đó, Sở Quy hoạch - Kiến trúc chủ trì phối hợp với UBND các quận, huyện, thị xã, Ban Quản lý các Khu công nghiệp và chế xuất Hà Nội rà soát quỹ đất để tạo lập các khu NƠXH độc lập với quy mô lớn, đồng bộ hạ tầng; trong đó đề xuất lựa chọn 2 - 3 khu có vị trí gần các khu vực công nghiệp để đầu tư xây dựng NƠXH cho thuê bằng vốn đầu tư công (dự kiến khoảng 2.000 căn hộ).

Báo cáo của Sở Xây dựng Hà Nội cho thấy, đến hết năm 2025 dự kiến hoàn thành 11 dự án với khoảng gần 6.000 căn NƠXH, tương đương 345.000 m2 sàn.

Giai đoạn 2026 - 2030, sẽ có 50 dự án được xây dựng, khi hoàn thành có gần 57.200 căn. Trong số đó có 4/5 khu NƠXH độc lập ở Đông Anh, Gia Lâm, Mê Linh hiện đang được thẩm định chủ trương đầu tư.

Ngoài ra, TP Hà Nội đã thực hiện việc chuyển đổi công năng từ khu nhà ở dành cho sinh viên tại KĐT Pháp Vân - Tứ Hiệp thành NƠXH cho thuê giúp bổ sung thêm nguồn cung…

Như vậy, với những cơ chế chính sách đặc thù…, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị sẽ kỳ vọng Hà Nội sớm hoàn thiện mục tiêu do Chính phủ đề ra và giải quyết phần lớn về nhu cầu NƠXH cho người thu nhập thấp.