Nord Stream và dầu khí Nga bị chặn mọi đường sống ở EU

Ngày 10.6, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen tuyên bố Liên minh châu Âu (EU) sẽ ngừng nhập khẩu các sản phẩm tinh chế có nguồn gốc từ dầu thô của Nga, đồng thời thúc đẩy giảm mức giá trần từ 60 USD xuống còn 45 USD/thùng.

“Chúng tôi sẽ ban hành lệnh cấm nhập khẩu các sản phẩm tinh chế dựa trên dầu thô của Nga. Theo cách này, chúng tôi muốn ngăn chặn dầu của Nga lọt vào thị trường EU qua đường vòng", bà von der Leyen phát biểu.

Hiện nay, cả Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ đều tiếp tục nhập khẩu dầu thô Nga, tinh chế thành sản phẩm và xuất khẩu sang châu Âu. Theo cơ chế áp giá trần được EU và các nước G7 triển khai từ năm 2022 sau khi Nga mở chiến dịch quân sự ở Ukraina, các công ty từ những quốc gia tham gia chỉ được phép vận chuyển dầu Nga nếu giá thấp hơn mức trần quy định.

Trong khuôn khổ gói trừng phạt mới, EU cũng đề xuất cấm hoàn toàn việc sử dụng cơ sở hạ tầng năng lượng của Nga, bao gồm hệ thống đường ống dẫn khí Nord Stream dẫn khí tới Đức.

“Không nhà điều hành EU nào có thể tham gia trực tiếp hoặc gián tiếp vào bất kỳ giao dịch nào liên quan đến đường ống Nord Stream", bà von der Leyen nhấn mạnh. “Không có việc quay lại quá khứ”.

Ủy ban châu Âu cũng đề xuất mở rộng lệnh cấm giao dịch tài chính đối với các ngân hàng Nga đã bị loại khỏi hệ thống thanh toán quốc tế SWIFT, đồng thời đưa thêm 22 tổ chức tín dụng khác vào danh sách. Biện pháp này cũng sẽ áp dụng với các ngân hàng ở nước thứ ba có vai trò tài trợ thương mại với Nga nhằm né tránh trừng phạt.

Gói trừng phạt thứ 18 còn bao gồm việc liệt 77 tàu thuộc “hạm đội bóng tối” - đội tàu vận chuyển dầu Nga vượt trần giá - vào danh sách trừng phạt. EU cũng áp đặt lệnh cấm với Quỹ đầu tư trực tiếp của Nga, các công ty con và dự án liên quan, đồng thời cấm xuất khẩu sang Nga các sản phẩm EU trị giá hơn 2,5 tỉ euro.

Một nội dung đáng chú ý khác là các biện pháp bảo vệ đặc biệt nhằm giúp Bỉ tránh nguy cơ bị Nga kiện theo hiệp ước đầu tư song phương giữa hai nước. Hiện tại, khoảng 190 tỉ euro tài sản của Ngân hàng Trung ương Nga đã bị phong tỏa tại Euroclear - trung tâm lưu ký chứng khoán có trụ sở ở Bỉ.

Phản hồi về đề xuất mới, Ba Lan tuyên bố hoan nghênh các biện pháp mà EU đưa ra, cho rằng chúng bao gồm “nhiều yếu tố” mà Warsaw từ lâu đã ủng hộ. Quốc vụ khanh phụ trách các vấn đề EU Ignacy Niemczycki bày tỏ tin tưởng rằng gói trừng phạt có thể được thông qua vào tháng 7, trước khi Ba Lan bàn giao chức chủ tịch luân phiên EU cho Đan Mạch.

Tuy nhiên, Slovakia và Hungary trước đó đã từng thể hiện quan điểm phản đối các biện pháp trừng phạt bổ sung, có thể khiến các cuộc đàm phán trở nên phức tạp hơn.