Nợ xấu ngân hàng nhìn từ nhóm Big3: Nguyên nhân không hoàn toàn do ngành ngân hàng yếu kém

Vietcombank là ngân hàng có tốc độ tăng trưởng nợ xấu cao nhất trong quý vừa qua. Tính đến hết 30/6, số dư nợ xấu nội bảng của ngân hàng này ở mức 16.446 tỷ đồng, tăng 32% so với cuối năm 2023. Tuy nhiên, nếu xét trên tổng nợ xấu, con số 16.446 tỷ đồng vẫn thấp hơn đáng kể so với dư nợ nhóm 3-5 của VietinBank hay BIDV.

Trong đó, nợ có khả năng mất vốn (nhóm 5) của ngân hàng này chiếm tỷ trọng cao nhất trong cơ cấu nợ xấu với 10.017 tỷ đồng, tăng gần 28%. Nợ dưới tiêu chuẩn (nhóm 3) và nợ nghi ngờ (nhóm 4) cũng tăng lần lượt 75% và 17,4%.

Điều này khiến nợ xấu trên tổng dư nợ cho vay khách hàng của Vietcombank đã tăng từ 0,98% vào cuối năm 2023 lên 1,2%. Tỷ lệ bao phủ nợ xấu cũng giảm từ 230% xuống 212%.

BIDV là nhà băng có tốc độ tăng trưởng nợ xấu cao thứ hai trong nhóm Big3. Tính đến 30/6, tổng nợ xấu của nhà băng này đạt 28.687 tỷ đồng, tăng 28% so với đầu năm. Xét về tổng nợ xấu, BIDV là nhà băng có nợ xấu lớn nhất trong Big 3, tính đến hết 30/6. Điều này cũng khiến tỷ lệ nợ xấu trên tổng dư nợ vay cũng tăng từ 1,26% đầu năm lên mức 1,52%.

Trong đó, nợ có khả năng mất vốn chiếm tỷ trọng cao nhất trong cơ cấu nợ xấu của ngân hàng, đạt hơn 15.292 tỷ đồng, tăng 17% so với hồi đầu năm. Còn nợ nhóm 3 tại BIDV cũng tăng 86% so thời điểm cuối năm 2023, đạt 7.113 tỷ đồng.

Cuối cùng là VietinBank, tính tới cuối quý II/2024, tổng nợ xấu (nợ nhóm 3-5) ở mức hơn 24.640 tỷ đồng. Con số này tăng hơn 20% so với thời điểm kết thúc quý I. Trong đó, riêng nợ nghi ngờ (nợ nhóm 4, quá hạn từ 181 ngày đến 360 ngày) của nhà băng này lên hơn gấp ba sau ba tháng, trên 13.450 tỷ, so với quy mô hơn 4.721 tỷ đồng cuối quý I.

Điểm tích cực là nợ có khả năng mất vốn (nhóm 5) giảm trong hai quý liên tiếp từ đầu năm. Tính tới thời điểm 30/6, nợ nhóm 5 của VietinBank ghi nhận hơn 7.845 tỷ đồng, giảm hơn 16% so với cuối năm trước.

Ông Đào Minh Tú - Phó Thống đốc thường trực Ngân hàng Nhà nước (NHNN) nhận định, nợ xấu đang có xu hướng tăng khá cao là một thách thức rất lớn của ngành ngân hàng và của cả nền kinh tế. Tính đến cuối tháng 6/2024, tỉ lệ nợ xấu nội bảng đã lên gần 5% trong khi hồi cuối năm 2023, tỉ lệ nợ xấu nội bảng là 4,55%, như vậy con số nợ xấu nội bảng đã tăng thêm hơn 75.000 tỉ đồng. Nếu tính cả tỉ lệ nợ tiềm ẩn có khả năng thành nợ xấu và nợ xấu đã bán cho Công ty Quản lý tài sản (VAMC) thì tỉ lệ nợ xấu lên tới 6,9%.

Đáng chú ý, do kinh tế khó khăn nên phần nợ được các ngân hàng gia hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ cho khách hàng cũng đang tăng. Tổng giá trị nợ gốc và lãi được gia hạn tăng hơn 25% so với cuối năm 2023, lên 230.000 tỉ đồng; số lượt khách hàng được cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ tăng mạnh từ 188.000 lượt lên 282.000 lượt.

Theo ông Đào Minh Tú, tỉ lệ nợ xấu này là hệ quả của cả một quá trình, không phải hoàn toàn do ngành ngân hàng yếu kém mà một phần còn do sau 2 năm dịch bệnh, doanh nghiệp chịu ảnh hưởng nặng nề khiến khả năng trả nợ sụt giảm. Một phần khác do một bộ phận cán bộ thẩm định của ngân hàng không đánh giá chính xác khả năng trả nợ và rủi ro của khách hàng. NHNN công khai con số nợ xấu với mong muốn khách hàng phải tăng cường ý thức trả nợ vì toàn bộ số tiền cho vay này đều là tiền gửi của người dân.

Theo mục tiêu của Chính phủ, đến cuối năm 2025, tỉ lệ nợ xấu (nội bảng, nợ tiềm ẩn, nợ tái cơ cấu) dưới 3%. NHNN cho biết đã yêu cầu các tổ chức tín dụng triển khai quyết liệt các phương án xử lý nợ xấu.