Gói tín dụng nhà ở xã hội vẫn chưa hấp dẫn doanh nghiệp

Các chuyên gia kinh tế cho rằng gói tín dụng ưu đãi dành cho dự án NƠXH là chủ trương đúng, nhưng thực tế triển khai còn nhiều vấn đề cần xem xét, điều chỉnh. Đây là nguồn vốn huy động từ hệ thống ngân hàng, không sử dụng ngân sách Nhà nước, phù hợp với mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô. Cùng với đó, việc thiếu quỹ đất sạch, các thủ tục đất đai, quy hoạch chậm, khiến nhiều dự án dù đã được phê duyệt vẫn gặp không ít khó khăn.

Với người mua nhà, điều kiện vay hiện nay vẫn vượt quá khả năng chi trả. Một cặp vợ chồng thu nhập 30 triệu đồng/tháng, nếu vay 1 tỉ đồng với lãi suất khoảng 6%/năm, sẽ phải trả gần 19,3 triệu đồng/tháng – vượt xa khả năng cân đối tài chính của phần lớn gia đình trẻ.

Chị Đặng Thuỳ Dương (ở Hà Đông) cho biết, theo tính toán nếu vay khoảng 1 tỉ đồng để mua nhà thì riêng tiền lãi đã chiếm gần 1/3 tổng thu nhập, “không còn dư cho chi phí sinh hoạt”. Vì vậy, chị Dương mong muốn ngân hàng cần kéo dài thời gian vay lên từ 35 - 40 năm để người lao động có cơ hội sở hữu nhà ở.

Một vấn đề khác là lãi suất vay dành cho chủ đầu tư hiện ở mức 6,4%, trong khi lợi nhuận tại các dự án NƠXH bị khống chế ở mức 10% theo khoản 2 Điều 85 Luật Nhà ở 2023. Mặc dù chủ đầu tư được hưởng một số ưu đãi như miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất; được dành tối đa 20% diện tích đất ở trong dự án để xây dựng công trình dịch vụ, thương mại hoặc nhà ở thương mại. Tuy nhiên, mức lợi nhuận tính trên tổng vốn bỏ ra vẫn chưa đủ hấp dẫn.

Một số doanh nghiệp cho rằng khi lãi suất thả nổi theo thị trường khiến chi phí vay vốn biến động mạnh, doanh nghiệp khó duy trì hoạt động. Trong khi đó, giá vật liệu xây dựng như sắt thép, nhân công tăng cao, nhưng giá bán trong hồ sơ ban đầu không được điều chỉnh kịp thời, khiến lợi nhuận giảm sâu. Do đó, nhiều chủ đầu tư không mặn mà với phân khúc NƠXH.

Trao đổi với Báo Lao Động, ông Trần Đình Quân – Giám đốc Kinh doanh Công ty CP Đầu tư phát triển bền vững Evergreen Bắc Giang (đơn vị đang thực hiện nhiều dự án NƠXH) cho biết, theo quy định mới, doanh nghiệp chỉ cần đảm bảo 20% vốn chủ sở hữu trong tổng mức đầu tư là có thể tham gia dự án NƠXH, dù chưa có kinh nghiệm triển khai. Trong khi đó, nhiều doanh nghiệp uy tín từng làm NƠXH lại gặp khó vì ảnh hưởng sau dịch đang bị nợ nên khó tiếp cận gói vay 120.000 tỉ đồng. Vì vậy, ông Quân đề nghị giảm bớt tiêu chí đánh giá nhưng vẫn đảm bảo tuân thủ các chuẩn mực tài chính.

Ông Quân cũng nhấn mạnh giá nguyên vật liệu tăng khiến biên lợi nhuận đã mỏng nay càng mỏng hơn, trong khi lợi nhuận NƠXH bị khống chế 10%. Do đó, lãi suất cho doanh nghiệp và người mua nhà cần được cố định ở mức trần thay vì điều chỉnh 6 tháng/lần. Nếu lãi suất tiệm cận lãi suất thương mại, cả chủ đầu tư lẫn người mua đều khó tiếp cận.