Ngành lọc hóa dầu gặp nhiều thách thức, nhiều nhà máy lọc dầu đóng cửa
Quý III/2024, giá dầu thô giảm mạnh và biên lợi nhuận lọc dầu thu hẹp, điều này khiến ngành lọc dầu toàn cầu đối mặt với nhiều thách thức. Nhiều hãng dầu khí, nhiều công ty lọc dầu lớn trên thế giới ghi nhận sự sụt giảm mạnh trong lợi nhuận, thậm chí một số doanh nghiệp phải đối mặt với nguy cơ phá sản do chi phí vận hành cao hơn mức lợi nhuận thu được.
Các tập đoàn dầu khí chịu sức ép lớn từ giá dầu giảm sâu
Trong bối cảnh thị trường dầu mỏ suy giảm, các tập đoàn dầu khí hàng đầu thế giới đang phải chịu rất nhiều sức ép. Theo thống kê trong quý III/2024, gần như tất cả các tập đoàn dầu khí đều sụt giảm doanh thu và lợi nhuận.
Hãng dầu khí Phillips 66 của Mỹ lợi nhuận chỉ đạt 859 triệu USD, giảm đáng kể so với 2,1 tỷ USD cùng kỳ năm ngoái. Riêng mảng lọc dầu của hãng đã lỗ 108 triệu USD, trong khi cùng kỳ năm ngoái lãi 1,7 tỷ USD.
Cũng tại Mỹ, HF Sinclair có lợi nhuận ròng đạt 96,5 triệu USD, giảm mạnh so với 760,4 triệu USD cùng kỳ năm trước. Đối với mảng lọc dầu, công ty đã lỗ 212,2 triệu USD, còn cùng kỳ năm trước lãi 916,1 triệu USD. Một công ty dầu khí khác của Mỹ là PBF Energy đã lỗ ròng 289,1 triệu USD, trong khi cùng kỳ năm trước lãi 1,08 tỷ USD. Một tập đoàn lớn khác là Chevron cũng có lợi nhuận giảm 21%, chỉ đạt 4,5 tỷ USD so với 5,7 tỷ USD cùng kỳ năm trước; mặc dù sản lượng dầu quy đổi ròng toàn cầu của hãng tăng 7% so với năm ngoái. Tỷ lệ suy giảm đối với mảng lọc dầu cao nhất là Valero Energy khi lợi nhuận chỉ còn 565 triệu USD so với mức 3,4 tỷ USD năm trước.
Tại châu Âu, Tập đoàn TotalEnergies của Pháp đã giảm 37% lợi nhuận ròng so với cùng kỳ năm trước và giảm 12,7% so với quý trước. Tập đoàn BP của Anh có lợi nhuận giảm 31% so với cùng kỳ năm trước, từ 3,29 tỷ USD xuống còn 2,27 tỷ USD; đây là mức thấp nhất trong gần bốn năm của hãng này. Cũng tại Anh, Shell đã giảm 600 triệu USD lợi nhuận trong mảng hóa chất và lọc dầu.
Tại châu Á, Tập đoàn dầu khí quốc gia của Ấn Độ là Indian Oil còn có mức lợi nhuận ròng giảm tới 98,6% so với cùng kỳ năm trước, xuống chỉ còn 21,4 triệu USD. Tại Trung Quốc, Tập đoàn Hóa chất và Dầu khí Sinopec có lợi nhuận ròng giảm tới 52,1% so với cùng kỳ năm trước, chỉ đạt 1,2 tỷ USD.
|
| Một phần Tổ hợp lọc hóa dầu Long Sơn. |
Tại Việt Nam, trong bối cảnh khó khăn chung của ngành lọc dầu toàn cầu, các nhà máy lọc hóa dầu trong nước như Nghi Sơn, Dung Quất... cũng gặp rất nhiều thách thức, doanh thu và lợi nhuận giảm rất mạnh trong quý III/2024. Thậm chí, giữa tháng 10, Tổ hợp lọc hóa dầu Long Sơn thông báo đã tạm dừng vận hành thương mại. Đại diện tổ hợp cho biết, sở dĩ tổ hợp này phải dừng vận hành thương mại vì tình hình ngành hóa dầu toàn cầu đang suy giảm với cung vượt cầu và nhu cầu cho các sản phẩm hóa dầu không cao. Đại diện Siam Cement Group - chủ đầu tư của Tổ hợp lọc hóa dầu Long Sơn cho biết: “Đây là quyết định chiến lược, thể hiện khả năng thích ứng linh hoạt của dự án với các điều kiện thay đổi và đầy thách thức của thị trường, đồng thời cũng là cơ hội để Tổ hợp lọc hóa dầu Long Sơn chuẩn bị sẵn sàng nắm bắt cơ hội khi thị trường hồi phục”.
Nhiều nhà máy lọc dầu đã phải đóng cửa
Khó khăn của ngành lọc dầu toàn cầu trong quý III/2024 đến từ ba yếu tố chính. Đó là giá dầu thô suy giảm mạnh, biên lợi nhuận lọc dầu giảm sút và nhu cầu tiêu thụ yếu. Tại thị trường tỷ dân của Trung Quốc, nhu cầu xăng dầu và sản phẩm công nghiệp giảm sút do kinh tế chậm phát triển. Nhu cầu nhiên liệu suy giảm đang khiến nhiều doanh nghiệp lọc dầu tại Trung Quốc gặp khó khăn trong việc duy trì mức lợi nhuận ổn định. Sức ép cạnh tranh cũng đòi hỏi các doanh nghiệp phải tăng cường năng suất và giảm chi phí để duy trì tính cạnh tranh.
Cuộc khủng hoảng của các nhà máy lọc dầu tại Trung Quốc càng trở nên nghiêm trọng khi vào tháng 9/2024, hai nhà máy lọc dầu là Zhenghe và Shandong Huaxing tại tỉnh Sơn Đông do Sinochem vận hành đã tuyên bố phá sản. Hai nhà máy này có tổng công suất chế biến khoảng 300.000 thùng/ngày. Nguyên nhân đóng cửa của 2 nhà máy này được cho là do biên lợi nhuận giảm mạnh và nhu cầu thị trường yếu. Một nhà máy khác của Sinochem là Shandong Changyi cũng đã phải tiến hành họp với các ngân hàng, nhà đầu tư để thảo luận về việc tái cơ cấu nợ nhằm tránh phá sản.
|
| Giá dầu giảm sâu và biên lợi nhuận lọc dầu suy giảm đã khiến nhiều nhà máy lọc dầu phá sản (Ảnh minh họa) |
Ngành lọc dầu toàn cầu đang trải qua một thời kỳ đầy biến động khi giá dầu thấp, biên lợi nhuận bị thu hẹp và nhu cầu tiêu thụ giảm tạo ra áp lực chi phí lớn. Trong bối cảnh này, các công ty lọc dầu cần những chiến lược dài hạn để vượt qua giai đoạn khó khăn, bao gồm đầu tư vào công nghệ, tăng cường năng suất và mở rộng lĩnh vực hoạt động. Việc thay đổi, thích nghi và đổi mới sẽ là yếu tố quyết định trong việc ngành lọc dầu có thể vượt qua khó khăn và duy trì vị thế trong tương lai hay không.
Trước những thách thức này, các chuyên gia cho rằng ngành lọc dầu toàn cầu cần phải tái cơ cấu, chuyển hướng sang các nguồn năng lượng thay thế hoặc đầu tư vào công nghệ mới để giảm chi phí. Bên cạnh đó, một số công ty đã bắt đầu thảo luận về khả năng hợp tác hoặc mua lại các doanh nghiệp nhỏ hơn để củng cố thị phần và giảm thiểu tác động của sự biến động giá dầu.
Thanh Hiếu
