3 yếu tố tạo nên thành công của mô hình phòng STEM tại Trường THCS Cầu Giấy

Tại tọa đàm “STEM Innovation Petrovietnam” - Hiện thực hóa tinh thần Nghị quyết 57 do Tạp chí Năng lượng Mới/PetroTimes tổ chức, cô giáo Nguyễn Thị Nhàn, Tổ trưởng Tổ Khoa học Tự nhiên - Trường THCS Cầu Giấy chia sẻ, ngay từ khi tiếp nhận phòng STEM, Ban Giám hiệu nhà trường đã xác định đây không chỉ là bổ sung trang thiết bị hiện đại, mà còn là "cú hích" quan trọng để thay đổi tư duy dạy và học. Vì vậy, nhà trường đã xây dựng kế hoạch dài hạn, phân công rõ người - rõ việc, tổ chức tập huấn, mời chuyên gia hướng dẫn chuyên sâu để giáo viên nắm vững công nghệ, phương pháp và triết lý giáo dục STEM. Việc điều hành không mang tính phong trào, mà được định hướng như một chiến lược phát triển năng lực khoa học - công nghệ cho học sinh.

Tọa đàm “STEM Innovation Petrovietnam” - Hiện thực hóa tinh thần Nghị quyết 57 do Tạp chí Năng lượng Mới/PetroTimes tổ chức.

Đội ngũ giáo viên trẻ, sáng tạo là nhân tố thứ hai góp phần quan trọng vào thành công của mô hình. Với tinh thần ham học hỏi, các thầy cô đã nhanh chóng làm chủ công nghệ mới, từ các thiết bị lập trình robot đến quy trình thiết kế - thực hành trong phòng STEM. Tổ Khoa học Tự nhiên đã chủ động phối hợp tổ chức nhiều buổi tọa đàm, tập huấn cùng chuyên gia, qua đó xây dựng các bài giảng tích hợp vừa khoa học, vừa giàu trải nghiệm. Nhờ đó, STEM không chỉ xuất hiện trong một vài tiết học minh họa, mà được lồng ghép thường xuyên, trở thành phương pháp giảng dạy quen thuộc trong nhà trường.

Nhân tố then chốt thứ ba và cũng là trung tâm của mô hình chính là học sinh. Việc được trực tiếp chạm vào công nghệ cao, từ trí tuệ nhân tạo (AI), cảm biến đến robotics đã tạo ra sự hứng khởi mạnh mẽ. Các em được tự lập trình, lắp ráp linh kiện, chế tạo robot và vận hành sản phẩm của chính mình. Với nhiều học sinh, đây là lần đầu tiên trải nghiệm khả năng biến ý tưởng thành mô hình thực tế, từ đó khơi dậy niềm đam mê khoa học và tư duy sáng tạo.

Nhờ sự phối hợp đồng bộ của ba yếu tố này, hoạt động STEM tại Trường THCS Cầu Giấy đã có bước phát triển rõ rệt chỉ trong thời gian ngắn. Một minh chứng nổi bật là giải đấu robot được tổ chức tại trường vào tháng 9 vừa qua. Đây là năm đầu tiên nhà trường triển khai một cuộc thi robot theo chuẩn VEX IQ trong khuôn khổ chương trình STEM. Cuộc thi đã thu hút 49 đội đến từ 44 lớp tham dự - một con số cho thấy sức lan tỏa mạnh mẽ của mô hình.

Cô Nguyễn Thị Nhàn, Tổ trưởng Tổ Khoa học Tự nhiên - Trường THCS Cầu Giấy: Sự chỉ đạo sát sao của Ban Giám hiệu, đội ngũ giáo viên trẻ - sáng tạo và tinh thần khám phá của học sinh chính là “bộ ba then chốt” giúp phòng STEM phát huy hiệu quả vượt mong đợi.

Trước giải đấu, các đội thi được tập huấn online, sau đó trực tiếp trải nghiệm phòng STEM để làm quen với lập trình, kỹ thuật lắp ghép và vận hành robot. Các buổi tập huấn chuyên sâu với chuyên gia giúp học sinh hiểu nguyên lý hoạt động, xử lý tình huống và nâng cao kỹ năng thi đấu liên minh - hình thức thi đòi hỏi tinh thần phối hợp, tư duy chiến thuật và khả năng ứng biến. Nhờ đó, học sinh không chỉ làm chủ robot mà còn tích lũy những kỹ năng mềm quan trọng như giao tiếp, teamwork, tư duy phản biện.

Kết quả của quá trình này được thể hiện rõ nét khi nhà trường có 5 đội xuất sắc lọt vào vòng trong của Giải Robotics Quốc gia 2025. Đây là thành tích ấn tượng đối với một đơn vị lần đầu triển khai mô hình STEM theo chuẩn quốc tế.

Không chỉ dừng ở các cuộc thi, STEM còn được lồng ghép vào hoạt động giáo dục toàn diện của nhà trường. Trong các tiết học, giáo viên đưa vào những dự án hoặc nhiệm vụ yêu cầu học sinh vận dụng kiến thức liên môn, từ vật lý, toán, tin học đến nghệ thuật. Nhà trường còn tổ chức “Tuần trải nghiệm STEM”, cho phép học sinh dành trọn một tuần để khám phá công nghệ trong phòng STEM. Tại đây, các em được tự tay vận hành máy in 3D, máy cắt CNC, thiết kế sản phẩm, chế tạo mô hình… Những trải nghiệm này không chỉ giúp học sinh hiểu sâu kiến thức mà còn nuôi dưỡng sự tự tin, óc quan sát và kỹ năng giải quyết vấn đề.

Trường THCS Cầu Giấy có 5 đội xuất sắc lọt vào vòng trong của Giải Robotics Quốc gia 2025.

Một hoạt động thú vị trong “Tuần trải nghiệm STEM” gần đây là bài tập thiết kế logo. Từ bản vẽ ban đầu, học sinh sử dụng phần mềm thiết kế và đưa sản phẩm vào máy cắt CNC trong phòng STEM để tạo ra những chiếc logo sắc nét, mang dấu ấn riêng của từng lớp hoặc từng đội. Những sản phẩm này sau đó được dùng làm quà tặng trong các buổi giao lưu quốc tế, một minh chứng sinh động về khả năng ứng dụng kiến thức thành sản phẩm thực tế.

Theo cô Nguyễn Thị Nhàn, một trong những điểm quan trọng giúp hoạt động STEM tại trường đi vào chiều sâu là sự liên kết chặt chẽ giữa các đơn vị liên quan. Nhà trường luôn giữ mối quan hệ đồng hành với Petrovietnam, đồng thời chủ động xây dựng mạng lưới với các trường bạn để chia sẻ kinh nghiệm, mở rộng sân chơi cho học sinh. Trong thời gian tới, nhà trường mong muốn tăng cường hợp tác với các trường quốc tế để học sinh có cơ hội tiếp cận các mô hình giáo dục tiên tiến, từ đó mở rộng tầm nhìn và kỹ năng.

“STEM không chỉ là những thiết bị hiện đại, mà còn là cách chúng tôi đưa học sinh vào trung tâm của quá trình học, để các em tự khám phá, tự sáng tạo và tự tin hơn mỗi ngày”, cô Nhàn chia sẻ.

Nhìn lại chặng đường đã qua, mô hình phòng STEM tại Trường THCS Cầu Giấy cho thấy hiệu quả rõ rệt khi học sinh trưởng thành hơn, giáo viên đổi mới mạnh mẽ hơn và nhà trường tạo được môi trường giáo dục hiện đại, tiệm cận chuẩn quốc tế. Thành công của mô hình là minh chứng cho sự kết hợp hiệu quả giữa chiến lược quản lý, tinh thần đổi mới và niềm đam mê học tập của học sinh - "bộ ba then chốt" giúp STEM trở thành động lực phát triển giáo dục bền vững.

Đình Khương