Rác thải tràn lan ở Cần Thơ: Cần một quyết sách mạnh mẽ, có hiệu quả

Thiết lập khung giờ, khung pháp lý

Theo tư vấn từ các chuyên gia, một TP hiện đại, trước tiên nên đặt tiêu chí xử lý rác thải hiệu quả lên hàng đầu. Ở đó, người dân cùng chính quyền địa phương có tư duy văn minh về đổi mới môi trường sống trong lành.

Đối với công tác xử lý rác, thường kết hợp nhiều phương pháp và công nghệ tiên tiến, nhưng nhìn chung phải hướng đến mục tiêu giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và sức khỏe con người. Theo đó, thay vì chỉ dựa vào chôn lấp, các TP hiện đại phải ưu tiên phân loại rác thải tại nguồn, tái chế.

Đó là mục tiêu dài hơi, còn về trước mắt, Cần Thơ phải thực hiện vứt rác đúng giờ, đúng nơi quy định. Để nhiều người dân mặc nhiên vứt rác bất kể khung giờ được xem là nguyên nhân cốt lõi khiến các tuyến đường lúc nào cũng nhìn quanh đều thấy rác, ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị.

Trao đổi với chúng tôi, một kỹ sư môi trường công tác tại Cần Thơ kiến nghị: “Giải pháp đầu tiên để cải thiện mỹ quan là phải vứt rác đúng giờ, ví dụ cần có quy định để rác từ khoảng 19h00, tức sau giờ đi làm về và nấu ăn. Công nhân vệ sinh môi trường sẽ tiến hành lấy rác từ thời điểm này đến trước 7h00 hôm sau. Giải pháp giúp đảm bảo trên các tuyến đường không có rác ùn ứ trong ngày”.

Xóa tâm lý nể nang, e dè

Ông Nguyễn Ngọc Ánh - Phó chủ tịch UBND phường Ninh Kiều thẳng thắn thừa nhận, trên địa bàn phường những tháng qua có áp dụng hình thức phạt nguội đối với hành vi để rác không đúng nơi quy định, nhưng quá trình xử lý còn nể nang, không cương quyết; cán bộ cấp phường không có chuyên môn về lĩnh vực môi trường nên độ am hiểu chưa cao, hiện địa phương chủ yếu chỉ sử dụng cán bộ địa chính.

“Nhận thấy điểm hạn chế, tôi nghĩ rằng đã đến lúc phải thay đổi tư duy, xóa tâm lý e dè, làm cho có. Ngoài ra, cần phải có ban chuyên trách về lĩnh vực này để hoạt động, từ đó có thể hiệu quả hơn trong việc áp dụng chế tài” - ông Ánh đề xuất.

Ông Trương Minh Đức - Phó chủ tịch UBND phường Long Tuyền - cho biết, trên cơ sở nhiệm vụ được giao, trong thời gian tới, phường sẽ giám sát chặt chẽ hơn nữa kịp thời phát hiện và có giải pháp xử lý nghiêm các hành vi vi phạm về thải rác không đúng nơi quy định.

Tuy nhiên, theo ông Đức, để làm được điều này, cần sự phối hợp chặt chẽ của các bên liên quan, đồng thời phân cấp, phân quyền hợp lý, tránh chồng chéo và kéo dài thời gian xử lý như trước đây.

Xây dựng chiến lược toàn diện

Liên quan đến công tác quy hoạch và cơ sở hạ tầng, các chuyên gia cho rằng Cần Thơ cần phải đảm bảo khoảng cách điểm tập kết rác an toàn với khu dân cư, trường học, bệnh viện và các nguồn nước sinh hoạt theo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về quy hoạch xây dựng.

"Với lượng rác thải ngày càng lớn, Cần Thơ cần nghiên cứu và đầu tư xây dựng các trạm trung chuyển rác hiện đại, có khả năng nén rác để giảm thể tích, tối ưu hóa quá trình vận chuyển đến các nhà máy xử lý, giảm chi phí và thời gian” - chuyên gia đề xuất.

Theo dự báo, nếu không có giải pháp căn cơ hơn về xử lý rác thải, Cần Thơ dù nỗ lực trên đường đua phát triển thành TP sinh thái, văn minh, hiện đại vào năm 2030, cũng khó bền vững với ước mơ xây dựng kinh tế xanh. Do đó, hơn bao giờ hết, để nâng vị thế địa phương trung tâm vùng ĐBSCL, xứng tầm TP trực thuộc trung ương, Cần Thơ cần một chiến lược toàn diện hơn, chuẩn chỉnh trong công tác xử lý rác thải. Việc này cần quyết sách mang tính đột phá từ lãnh đạo có tầm nhìn; không ngại xử lý trách nhiệm nếu cá nhân, tập thể làm chưa hết chức năng, nhiệm vụ được giao.