Phú Thọ: Tháo gỡ khó khăn trong xử lý rác thải sinh hoạt

 * Quá tải các điểm xử lý rác

Theo Sở Tài nguyên và Môi trường Phú Thọ, đến hết năm 2023 tỷ lệ thu gom và xử lý chất thải rắn sinh hoạt đô thị và khu dân cư tập trung đạt 77,8% (mục tiêu đề ra là 70% trở lên). Việc thu gom chủ yếu ở khu vực đồng bằng, ven đô thị và khu vực trung tâm xã. Các khu dân cư còn lại, rác thải được nhân dân tự xử lý bằng hố chôn lấp tại hộ gia đình, bằng các bể chứa rác đặt ven đường theo hướng dẫn của chính quyền địa phương hoặc tự phát.

Hiện nay việc xử lý rác thải trên địa bàn Phú Thọ chủ yếu bằng hình thức chôn lấp tạm thời và đốt. Tại thành phố Việt Trì, thị xã Phú Thọ và 5 thị trấn khác ở tỉnh, rác thải được thu gom, vận chuyển về Nhà máy chế biến phế thải đô thị Việt Trì để chế biến thành phân compost theo công nghệ hiếu khí phục vụ cho việc phát triển nông, lâm nghiệp.

Theo Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Phú Thọ, hiện nay tất cả các biện pháp xử lý rác thải sinh hoạt tại địa phương đều chưa đảm bảo yêu cầu, gây ô nhiễm môi trường tại khu vực xử lý. Nhà máy chế biến phế thải đô thị Việt Trì đi vào hoạt động từ năm 1998, công suất thiết kế 60 tấn/ngày, hiện đang hoạt động quá tải gấp 4 lần, bãi chôn lấp chất thải trơ không còn khả năng đáp ứng, tiềm ẩn nguy cơ gây ô nhiễm môi trường cao, đặc biệt khi mưa to kéo dài.

Các lò đốt rác thải đang hoạt động tại các địa phương cũng chưa đáp ứng yêu cầu về bảo vệ môi trường, kỹ thuật quy định, chưa được đầu tư đầy đủ các công trình phụ trợ như nhà phơi rác, hệ thống xử lý nước rác, chôn lấp chất thải trơ hoặc tro xỉ, phun chế phẩm diệt côn trùng… Nhiều lò đốt rác đã xuống cấp nghiêm trọng, gây ô nhiễm môi trường khu vực xung quanh, đặc biệt là mùi và khí thải. Đến nay, có 4/12 lò đốt đã dừng hoạt động tại các khu vực thị trấn Sông Thao, huyện Cẩm Khê; xã Hoàng Xá, huyện Thanh Thủy; xã Phú Lộc, huyện Phù Ninh và xã Đỗ Sơn, huyện Thanh Ba).

Các bãi chôn lấp rác, theo thiết kế phải đầu tư hạ tầng kỹ thuật, phân ô chôn lấp, chống thấm bằng lớp lót vải địa kỹ thuật, xây dựng hệ thống thu gom, xử lý nước rỉ rác và chôn lấp theo quy trình kỹ thuật. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa được đầu tư đảm bảo khối lượng và tiến độ dự án, gây ảnh hưởng đến công tác xử lý rác thải của các huyện…

* Tập trung tháo gỡ “nút thắt”

Để giải quyết những khó khăn về xử lý rác thải sinh hoạt đảm bảo môi trường, những năm gần đây, tỉnh Phú Thọ đã quyết liệt chỉ đạo tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh tiến độ xây dựng Nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt phát điện tại xã Trạm Thản, huyện Phù Ninh. Tuy nhiên, sau hơn 7 năm triển khai dự án vẫn chưa thể đi vào hoạt động.

Theo ông Trần Quang Tuấn, Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Phú Thọ, theo kế hoạch đến tháng 7/2023, nhà máy phải hoàn thành và chạy thử nhưng đến nay dự án mới đạt 80% khối lượng. Dự án chậm tiến độ là do còn một số hạng mục chưa được triển khai hoặc triển khai ít như khu vực sản xuất phụ trợ gồm bể nước cứu hỏa, khu xử lý nước thải, bể AO, bể điều hòa, bể gom nước mưa, phòng trạm cân, tòa nhà tổng hợp… có một số hạng mục đang được triển khai nhưng khối lượng hoàn thành ít. Nhiều hạng mục chưa được triển khai xây dựng như tháp làm mát, nhà bơm tổng hợp, trạm xử lý nước thô tích hợp, trạm tăng áp, phòng bảo dưỡng tro bay... Bên cạnh đó, công tác bồi thường giải phóng mặt bằng đối với đường điện 110KV, tuyến đường cấp, thoát nước của nhà máy hiện tại mới được UBND huyện Phù Ninh hoàn thành xong công tác kiểm đếm, đang lên phương án bồi thường.

Để đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án, UBND tỉnh Phú Thọ đã có văn bản xem xét, làm rõ trách nhiệm, nghĩa vụ pháp lý của chủ đầu tư và các cơ quan liên quan; đồng thời chỉ đạo khẩn trương thực hiện công tác bồi thường giải phóng mặt bằng đối với đường điện 110KV, tuyến đường cấp, thoát nước của nhà máy; tập trung triển khai xây dựng hạ tầng tái định cư cho các hộ dân phải di dời. Tỉnh bố trí đảm bảo kinh phí đáp ứng yêu cầu về tiến độ công tác giải phóng mặt bằng và xây dựng hạ tầng tái định cư cho các hộ dân phải di dời.

Dự án Nhà máy rác thải sinh hoạt, phát điện do liên danh Công ty Cổ phần Tài nguyên và Môi trường Âu Việt và Công ty United Expert Investment Limited triển khai xây dựng tại xã Trạm Thản (Phù Ninh, Phú Thọ) với quy mô khoảng 10ha với tổng mức đầu tư khoảng 2.242 tỷ đồng.

Khi đi vào hoạt động, trên 70% rác trên địa bàn tỉnh sẽ được thu gom, vận chuyển, xử lý tập trung tại nhà máy xử lý rác này. Để đáp ứng đủ nhu cầu nguyên liệu, tỉnh ký hợp đồng cung cấp tối thiểu 400 tấn rác/ngày trong hai năm đầu và 500 tấn rác/ngày cho những năm tiếp theo. Rác thải sẽ được tái sử dụng như một nguồn tài nguyên thu hồi năng lượng phát điện, giải quyết áp lực thiếu chỗ chôn lấp rác thải hiện nay; đồng thời góp phần giải quyết việc làm, đóng góp cho sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh./.

Lâm Đào An