Cảnh báo nhiệt độ thế giới có thể vượt ngưỡng kỷ lục trong 5 năm tới
Một báo cáo mới từ Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) cảnh báo rằng có tới 80% khả năng thế giới sẽ chứng kiến ít nhất một năm phá vỡ kỷ lục nhiệt độ trong vòng 5 năm tới – kéo theo nguy cơ hạn hán, lũ lụt và cháy rừng cực đoan gia tăng.
Lần đầu tiên, dữ liệu cũng chỉ ra khả năng – tuy rất nhỏ nhưng gây lo ngại – rằng trước năm 2030, Trái Đất có thể trải qua một năm với mức nhiệt độ trung bình cao hơn 2°C so với thời kỳ tiền công nghiệp. Các nhà khoa học mô tả đây là một khả năng “gây sốc”, vốn từng được coi là không thể xảy ra trong khung thời gian ngắn như vậy.
Ảnh minh họa: WMO
Báo cáo được biên soạn bởi 220 chuyên gia từ 15 tổ chức khí hậu hàng đầu, bao gồm Văn phòng Khí tượng Anh và Trung tâm Siêu máy tính Barcelona. Họ cho biết, khả năng xảy ra năm vượt 2°C hiện là 1% trong giai đoạn 2025–2029, nhưng tỷ lệ này có thể tăng lên nếu hiện tượng El Niño mạnh và các dao động khí hậu khác cùng lúc tác động.
“Việc ngưỡng 2°C xuất hiện trong các kịch bản ngắn hạn là điều không tưởng cách đây vài năm. Giờ đây, nó trở thành khả năng thống kê”, Adam Scaife từ Văn phòng Khí tượng Anh nhận định.
Bản cập nhật cũng cho biết có 70% khả năng nhiệt độ trung bình giai đoạn 2025–2029 sẽ vượt 1,5°C – ngưỡng được nêu trong Thỏa thuận Paris, vốn dựa trên trung bình 20 năm. Riêng khả năng ít nhất một năm trong năm năm tới vượt mốc 1,5°C hiện đã lên tới 86%, so với chỉ 40% trong báo cáo năm 2020.
Năm 2024 đánh dấu lần đầu tiên ngưỡng 1,5°C bị vượt qua trong cả năm – điều từng bị cho là bất hợp lý trong bất kỳ dự báo nào trước năm 2014. Đây cũng là năm nóng nhất trong chuỗi quan sát kéo dài 175 năm.
Các tác động của hiện tượng nóng lên toàn cầu không diễn ra đồng đều. Bắc Cực, do băng biển tan chảy, được dự báo sẽ ấm lên nhanh gấp 3,5 lần mức trung bình toàn cầu. Khu vực Amazon có thể đối mặt với hạn hán trầm trọng hơn, trong khi lượng mưa gia tăng được dự báo tại Nam Á, Sahel và Bắc Âu – bao gồm cả Vương quốc Anh.
Leon Hermanson, trưởng nhóm biên soạn báo cáo, cho biết năm 2025 có thể sẽ nằm trong ba năm nóng nhất từng được ghi nhận.
Chris Hewitt, Giám đốc dịch vụ khí hậu tại WMO, mô tả bức tranh tổng thể là “đáng lo ngại” với ngày càng nhiều đợt nắng nóng ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh: “Vẫn chưa quá muộn để đảo ngược tình thế nếu chúng ta giảm mạnh lượng khí thải nhiên liệu hóa thạch”.
“Chúng ta cần hành động ngay. Ngưỡng 1,5°C không phải là điều không thể tránh khỏi”, ông nói thêm.
