Nhiên cứu mở rộng 18 đoạn tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông

Phạm vi nghiên cứu mở rộng bao gồm 18 đoạn tuyến với chiều dài 1.144km. Trong đó 3 đoạn tuyến đã được đầu tư theo hình thức PPP và 15 đoạn tuyến đã và đang được đầu tư công.

Kết quả nghiên cứu cho thấy, do các đoạn tuyến khu vực phía Bắc (Mai Sơn - Quốc lộ 45 - Nghi Sơn - Diễn Châu) và khu vực phía Nam (Vĩnh Hảo - Phan Thiết - Dầu Giây) có hiệu quả tài chính cao, trong khi các đoạn khu vực miền Trung có hiệu quả tài chính thấp, cần vốn nhà nước hỗ trợ.

Vì vậy Bộ Xây dựng đã đề xuất các phương án đầu tư kết hợp giữa các đoạn tuyến để bảo đảm tính đồng bộ và hạn chế tối đa vốn Nhà nước hỗ trợ.

Đối với 3 đoạn tuyến đang khai thác BOT gồm Diễn Châu - Bãi Vọt, Nha Trang - Cam Lâm, Cam Lâm - Vĩnh Hảo chiều dài 178km, sơ bộ tổng mức đầu tư khoảng 25.343 tỷ đồng.

Bộ Xây dựng đã làm việc với các nhà đầu tư. Do tính hấp dẫn thấp, các nhà đầu tư đề xuất việc mở rộng cần vốn nhà nước hỗ trợ.

Theo quy định Luật Đường bộ để tiếp tục triển khai mở rộng các đoạn này theo hình thức BOT, Bộ Xây dựng sẽ tiếp tục thỏa thuận với các nhà đầu tư hiện hữu.

Trường hợp cần thiết, có thể nghiên cứu ghép các đoạn tuyến này với tổng thể các đoạn tuyến còn lại nhằm tăng tính hấp dẫn về phương án tài chính cho dự án.

Với 15 đoạn tuyến đã và đang được đầu tư công có chiều dài 966km, sơ bộ tổng mức đầu tư 126.758 tỷ đồng; Bộ Xây dựng đã nghiên cứu phương án phân chia số lượng các dự án.

Trường hợp phân chia thành 2 dự án, khu vực phía Bắc sẽ gồm 8 đoạn tuyến từ Mai Sơn đến Cam Lộ, dài 415km, tổng mức đầu tư khoảng 59.632 tỷ đồng.

Dự án khu vực phía Nam gồm 7 đoạn tuyến từ Quảng Ngãi đến Dầu Giây chiều dài 551km, sơ bộ tổng mức đầu tư khoảng 67.127 tỷ đồng.

Phương án trên được đánh giá có 3 ưu điểm: quy mô đủ lớn để các đoạn tuyến có hiệu quả tài chính cao sẽ hỗ trợ các đoạn có hiệu quả tài chính thấp, ngân sách nhà nước hỗ trợ ở mức thấp nhất hoặc không cần hỗ trợ.

Bên cạnh đó tối ưu chi phí trong công tác đầu tư, quản lý, khai thác, bảo trì để tuyến đường sau khi hoàn thiện không có đoạn 4 làn xe hạn chế đan xen với đoạn 6 làn xe, làm dải phân cách giữa bị lệch tâm.

Tuy nhiên một số nhược điểm cũng được chỉ rõ như quy mô dự án lớn, có thể sẽ khó khăn trong quá trình tìm kiếm, kêu gọi nhà đầu tư.

Đối với phương án phân chia thành 5 hoặc 6 dự án, ưu điểm là thuận lợi để thu hút các nhà đầu tư tham gia do tổng vốn đầu tư thấp.

Song cũng có những hạn chế như các dự án gần cửa ngõ TP.Hà Nội, TP.Hồ Chí Minh có thể thu hút nhiều nhà đầu tư, nhóm dự án khu vực miền Trung sẽ ít hấp dẫn hơn; cần hỗ trợ vốn nhà nước cho các dự án có hiệu quả tài chính thấp.

Trường hợp không lựa chọn được nhà đầu tư như dự kiến sẽ dẫn đến triển khai không đồng bộ. Có thể có dự án sẽ hoàn thành, một số dự án đang trong quá trình kêu gọi nhà đầu tư hoặc đang thi công dẫn đến tuyến đường bị lệch dải phân cách giữa 4 làn xe hạn chế và 6 làn xe đầy đủ.

Theo Bộ Xây dựng, việc phân chia thành càng ít dự án sẽ giúp rút ngắn thời gian thu phí tổng thể, nâng cao tính đồng bộ trong quá trình triển khai.

Đồng thời tối ưu chi phí đầu tư, vận hành, khai thác và bảo trì nên phương án phân chia thành 2 dự án được đánh giá là khá phù hợp.