Mỹ áp thuế đối ứng 20% với Việt Nam: Doanh nghiệp cần tư duy mới

Để xuất khẩu bền vững vào Mỹ, doanh nghiệp Việt cần nâng chuẩn sản xuất, tuân thủ ESG, xây dựng thương hiệu, mở rộng thương mại điện tử và kết nối với mạng lưới doanh nghiệp kiều bào.

Thúc đẩy quan hệ kinh tế, thương mại

Bộ Công Thương vừa phát đi thông tin về đàm phán thương mại đối ứng giữa Việt Nam và Mỹ. Theo đó, mức thuế đối ứng dành cho hàng Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ giảm từ 46% xuống còn 20%.

Bộ Công Thương cho biết, từ cuối tháng 4/2025, Việt Nam và Mỹ đã tiến hành nhiều vòng đàm phán về thương mại đối ứng ở cả cấp kỹ thuật và cấp bộ trưởng. Trong quá trình đàm phán, hai bên đã tập trung thảo luận và đạt được nhiều tiến bộ trong các vấn đề như thuế quan, quy tắc xuất xứ, hải quan, nông nghiệp, các biện pháp phi thuế quan, thương mại số, dịch vụ và đầu tư, sở hữu trí tuệ, phát triển bền vững, chuỗi cung ứng, hợp tác thương mại...

Bộ Công Thương nhấn mạnh, thời gian tới, Việt Nam và Mỹ sẽ tiếp tục thảo luận và triển khai các công việc tiếp theo hướng đến hoàn thành thỏa thuận về thương mại đối ứng trên nguyên tắc cởi mở, xây dựng, bình đẳng, tôn trọng độc lập, tự chủ và thể chế chính trị, cùng có lợi và cân nhắc tới trình độ phát triển của nhau. Đồng thời nỗ lực thúc đẩy quan hệ kinh tế, thương mại và đầu tư ổn định, hài hòa lợi ích, tương xứng với mối quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Mỹ.

Theo số liệu của Hải quan Mỹ, năm 2024, trao đổi thương mại hai chiều đạt 149,7 tỷ USD, trong đó Việt Nam xuất khẩu 136,6 tỷ USD và nhập khẩu 13,1 tỷ USD. Thặng dư thương mại của Việt Nam với Mỹ là 123,5 tỷ USD, xếp thứ 3 trong số các nước có thặng dư thương mại lớn nhất với Mỹ (sau Trung Quốc và Mexico).

Trong 5 tháng đầu năm 2025, trao đổi thương mại hai chiều Việt Nam - Mỹ đạt 77,4 tỷ USD, tăng 36,5% so với cùng kỳ năm 2024, trong đó Việt Nam xuất khẩu 71,7 tỷ USD (tăng 37,3% so với cùng kỳ năm 2024) và nhập khẩu 5,7 tỷ USD (tăng 30,7% so với cùng kỳ năm 2024).

Thặng dư thương mại của Việt Nam với Mỹ là 64,8 tỷ USD (tăng 29% so với cùng kỳ năm 2024), xếp thứ 4 trong số các nước có thặng dư thương mại lớn nhất với Mỹ (sau Trung Quốc, Mexico và Iceland).

Với mức áp thuế 20% cho hàng hóa Việt Nam, cao hơn so với một số nước trong khu vực Đông Nam Á như Thái Lan, Campuchia, Indonesia, Malaysia, Philippines là 19%, một số chuyên gia nhận định, đây vẫn là mức thuế “tương đối phù hợp” trong bối cảnh Việt Nam là nước đứng đầu Đông Nam Á về xuất khẩu vào Mỹ và có mức thâm hụt thương mại lớn thứ tư với Mỹ.

Ngoài ra với một số nước Đông Nam Á bị áp thuế ở mức 19%, Bangladesh là 20%, Ấn Độ là 25%... cũng sẽ đặt ra yêu cầu cho các nhà đầu tư trong việc cân nhắc chuyển dịch khi mức thuế chênh lệch không đáng kể hoặc tương đương. Đồng thời đây cũng được xem là cơ hội để Việt Nam đổi mới các động lực tăng trưởng.

Xây dựng chiến lược bài bản

Ông Tạ Hoàng Linh - Vụ trưởng Vụ Phát triển thị trường nước ngoài (Bộ Công Thương) cho biết, kinh tế toàn cầu thời gian qua chịu nhiều biến động do xung đột thương mại, địa chính trị và xu hướng bảo hộ gia tăng. Những yếu tố này ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động xuất khẩu của doanh nghiệp Việt Nam.

Trước tình hình đó, việc đa dạng hóa thị trường, sản phẩm và kênh phân phối đã được triển khai nhằm giảm rủi ro và duy trì xuất khẩu. Ông Linh nhấn mạnh, phụ thuộc vào một vài thị trường truyền thống có thể gây bất ổn cho doanh nghiệp, do đó, mở rộng thị trường là yêu cầu cấp thiết.

Ông Đỗ Ngọc Hưng - Tham tán Thương mại Việt Nam tại Mỹ cho biết, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã điều chỉnh mức thuế đối ứng lên hàng hóa từ Việt Nam xuống còn 20%. Đây được xem là bước đi tích cực trong bối cảnh hai nước đang nỗ lực hoàn tất một thỏa thuận thương mại toàn diện, công bằng và tôn trọng lẫn nhau, góp phần củng cố quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa Việt Nam và Mỹ.

Doanh nghiệp Việt Nam vẫn đối mặt với nhiều thách thức khi tiếp cận thị trường Mỹ. Nguy cơ bị áp thuế cao, cáo buộc trợ giá, chống bán phá giá và các vụ kiện phòng vệ thương mại luôn hiện hữu, ngay cả khi hàng hóa Việt Nam không trực tiếp cạnh tranh với sản phẩm nội địa của Mỹ.

Bên cạnh đó, việc tuân thủ các tiêu chuẩn về môi trường, lao động, cũng như các nguyên tắc ESG (môi trường - xã hội - quản trị) đang trở thành yêu cầu bắt buộc nếu muốn tăng tính cạnh tranh và tạo dựng uy tín lâu dài với đối tác Mỹ.

Khi mức thuế đối ứng mới được công bố, nhiều doanh nghiệp xuất khẩu cho biết, vẫn chờ thêm thông tin chính thức về các diễn biến tiếp theo đối với hàng hóa nhập khẩu vào thị trường Mỹ.

Ông Đinh Trần Phương - Giám đốc Công ty may Nhật Thái đánh giá, nếu mức thuế theo sắc lệnh vừa công bố chính thức được áp dụng thì cũng chưa quá lo cho hàng dệt may Việt Nam dù vẫn có thể sẽ tác động đến sức tiêu thụ chung ở thị trường Mỹ.

Để tạo thuận lợi cho tìm kiếm thị trường mới, các doanh nghiệp kiến nghị Chính phủ đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại, mở rộng đàm phán FTA với các nước tiềm năng khác. Với các FTA hiện có, doanh nghiệp khuyến nghị cơ quan quản lý tăng hướng dẫn để họ tận dụng ưu đãi thuế từ các thỏa thuận thương mại.

Thêm vào đó, việc phát triển công nghiệp phụ trợ trong nước là điều cần thiết, qua đó giảm sự phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu và linh kiện nhập khẩu. Doanh nghiệp cũng khuyến nghị các cơ chế hỗ trợ cho hoạt động dịch chuyển chuỗi cung ứng hoặc mở rộng thị trường xuất khẩu ngoài Mỹ, Trung Quốc, ví dụ hỗ trợ tín dụng hoặc miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp trong thời gian nhất định.