Doanh số xe Hybrid sắp vượt mặt ô tô điện: Hàng loạt hãng xe chuyển hướng chạy theo Toyota có làm Elon Musk lo lắng?
Trong năm 2023, doanh số xe Hybrid tại Mỹ đã phá kỷ lục 1 triệu chiếc, tăng 76% so với cùng kỳ năm ngoái và tiến gần đến số ô tô điện được bán ra. Hiện Toyota đang là hãng bán xe Hybrid số 1 thế giới và thành công này đã khiến hàng loạt công ty chuyển hướng khỏi ô tô điện.
Thậm chí con số năm nay còn chưa tính đến 148.000 chiếc xe Plug-in bán ra. Đây là dòng xe chạy bằng ắc quy trên quãng đường ngắn trước khi sử dụng đến động cơ đốt trong bằng xăng.
Plug-in là khái niệm phức tạp nhất do đây là biến thể được tạo nên khi kết hợp xe điện và xe Hybird. Biến thể Plug-in sử dụng 1 động cơ đốt trong và 1 động cơ điện. Khác biệt ở chỗ động cơ điện này có thể sạc ngoài chứ không nằm dưới quyền kiểm soát của hệ thống như Hybrid.
Về phía xe điện, dù doanh số cũng phá kỷ lục, đạt hơn 1 triệu chiếc doanh số trong năm 2023 nhưng tốc độ tăng trưởng đã chậm lại và thấp hơn so với kỳ vọng. Bất chấp hàng loạt những ưu đãi, doanh số của xe điện hiện đang dần bị ô tô Hybrid bắt kịp.
Xin được nhắc rằng xe điện hiện mới chỉ chiếm 7% tổng doanh số bán ô tô trên toàn nước Mỹ, qua đó cho thấy cuộc đua còn rất dài và khả năng bị "soán ngôi" bởi xe Hybrid là có thể xảy ra.
Theo Fortune, sự giảm tốc tăng trưởng doanh số của xe điện đang khiến nhiều doanh nghiệp lo ngại hứng thú và nhu cầu của người dùng với sản phẩm này đang xói mòn nhanh chóng. Thậm chí một số tập đoàn lớn đã cắt giảm sản lượng, thu hẹp các dự án xe điện hoặc nhà máy ắc quy trước nguy cơ thua lỗ.
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này được đánh giá là do nhiều yếu tố, từ việc mức giá xe điện vẫn quá cao so với mặt bằng chung, thiếu trạm sạc và chuỗi hậu cần cho đến ô tô Hybrid có nhiều tính năng tương đương nhưng lại dễ dùng hơn.
Chuyển hướng
Hãng Ford, công ty sản xuất xe Hybrid lớn thứ 2 thế giới sau Toyota hiện đã chuyển hướng chiến lược sau khi nhìn thấy con đường chính xác mà thương hiệu ô tô Nhật Bản đã lựa chọn. Ngoài việc cắt giảm quy mô các dự án xe điện, Ford còn đặt kế hoạch gia tăng gấp 4 lần sản lượng xe Hybrid trong 5 năm tới để đáp ứng nhu cầu thị trường.
Ngay cả GM, hãng đã từ bỏ phần lớn các dự án xe Hybrid tại Mỹ cách đây 4 năm để ưu tiên làm ô tô điện thì giờ đây cũng đổi giọng, tuyên bố sẽ xem xét đưa dự án Hybrid trở lại.
Trong khi đó, hàng loạt cuộc khảo sát ở Mỹ cho thấy người tiêu dùng đang ngày một khó tính hơn với xe điện vì mức giá quá cao cho dù có sự hỗ trợ từ chính phủ, chưa kể lượng phủ sóng trạm sạc cũng không đáp ứng đủ nhu cầu.
"Một chiếc xe Hybrid tiêu chuẩn là thừa đủ đáp ứng nhu cầu của phần lớn khách hàng, từ mức giá đến việc bảo vệ môi trường hay tiết kiệm chi phí. Mọi người hiện nay không muốn gặp phiền phức vì thiếu trạm sạc", giám đốc Ivan Drury của Edmunds.com, chuyên trang về ô tô nhận định.
Tờ Fortune cho hay dù xe Hybrid vẫn thải một lượng khí thải nhà kính nhất định ra môi trường nhưng do dùng ít xăng dầu hơn nên chúng cũng ít ô nhiễm hơn. Thêm vào đó, sự thuận tiện và mức giá hợp lý là những lợi thế mà xe điện chưa thể nào cạnh tranh được.
"Khách hàng cảm thấy hoàn toàn thoải mái khi chạy xe Hybrid 45-50 dặm chỉ tiêu tốn 1 gallon xăng, đó là chưa kể chẳng cần phải sạc điện nhiều làm gì cho tốn thời gian", ông chủ Scott Adams của một trung tâm bán xe Toyota tại Kansas City nói thẳng.
Thay đổi nhận thức
Theo Fortune, người tiêu dùng Mỹ hiện nay đang ngày càng có ý thức hơn về bảo vệ môi trường, chưa kể đến chính sách loại bỏ dần xe xăng của các nhà hoạch định chính sách.
Thế nhưng phần lớn khách hàng hiện nay tại Mỹ cũng không tin tưởng rằng xe điện có thể giúp họ đi lại thuận tiện, thoải mái như ô tô xăng, ít nhất là trong tương lai gần. Do đó xe Hybris trở thành lựa chọn phù hợp nhất cho đa số người dân Mỹ.
"Người tiêu dùng muốn bảo vệ môi trưởng, giảm khí thải nhà kính nhưng cũng không muốn đánh mất sự thuận tiện trong giao thông. Bởi vậy xe Hybrid là lựa chọn phù hợp nhất với mọi người", giám đốc bán hàng Jack Hollis của Toyota chi nhánh Bắc Mỹ nhận định.
Bên cạnh đó, dù đã có cuộc chiến dìm giá cũng như hỗ trợ từ ngân sách chính phủ nhưng xe điện vẫn quá đắt so với mặt bằng chung. Đó là chưa kể vì công nghệ còn đang tiếp tục hoàn thiện cũng như chính cuộc chiến dìm giá mà xe điện cũ bị mất giá nhanh chóng. Thế rồi chi phí sửa chữa, thay thế cũng quá đắt đỏ.
Tính toán của Fortune cho thấy xe điện có mức giá bình quân 63.000 USD năm 2022 thì sang năm nay đã hạ xuống còn hơn 60.500 USD/chiếc, vẫn còn quá cao so với mặt bằng chung của xe xăng.
Thêm vào đó, quy định của chính phủ về việc không hỗ trợ cho các dòng xe dùng thiết bị, ắc quy của Trung Quốc và nước thứ 3 đã khiến chỉ một vài dòng xe là được trợ giá.
Trái ngược lại, xe Hybrid ở Mỹ có giá bình quân chỉ 42.000 USD, tức là chỉ đắt hơn một chút so với những chiếc ô tô xăng cùng dòng hoặc hiệu năng. Ví dụ một chiếc Toyota RAV 4 Hybrid có giá 32.825 USD, chỉ đắt hơn 1.600 USD so với xe xăng cùng dòng.
Số liệu của Cơ quan bảo vệ môi trường Mỹ (EPA) cho thấy một chiếc Honda CRV Hybrid thải ít hơn 40 mpg khí thải nhà kính so với xe xăng, đồng thời tiết kiệm được khoảng 450 USD/năm cho chủ sở hữu thông qua chi phí xăng dầu.
Ổn định
Một yếu tố nữa khiến xe điện mất điểm trong mắt người dùng là tính ổn định. Rất nhiều khách hàng và chuyên gia nghiên cứu đã chỉ ra rằng ắc quy điện sẽ bị giảm hiệu năng trong các thời tiết khắc nghiệt như giá lạnh.
Thử nghiệm ở Na Uy, nơi xe điện chiếm 80% lượng ô tô mới bán ra, cho thấy phương tiện này dù thân thiện môi trường nhưng lại mất 10-36% phạm vi hoạt động dưới điều kiện giá lạnh.
Tại Mỹ, phần lớn xe điện được tiêu thụ ở các vùng gần bờ biển hay có khí hậu nóng ấm. Đây cũng là nơi có mạng lưới trạm sạc nhiều hơn so với các khu vực khác tại Mỹ khi ô tô điện có thể hoạt động hết công suất.
Trái lại ở Trung Mỹ và khu vực miền Bắc, lượng trạm sạc rất ít do điều kiện khí hậu giá lạnh, địa hình đồi núi hiểm trở gây tốn kém chi phí xây dựng trạm sạc, chưa kể đến mật độ dân cư cũng thưa thớt hơn.
Xin được nhắc rằng xe Hybrid đã được bán ở Mỹ hơn 20 năm qua và đã được các kỹ sư của nhiều tập đoàn ô tô lớn nghiên cứu, cải tiến kỹ lưỡng.
Bởi vậy giám đốc Jake Fisher của Consumer Report khẳng định một chiếc xe được chào bán lâu hơn chắc chắn sẽ đáng tin cậy hơn công nghệ mới.
Dẫu vậy, liệu xe Hybrid có soán ngôi được ô tô điện hay không vẫn còn là câu hỏi do công nghệ luôn được cải tiến từng ngày. Chính quyền Washington cũng đang tăng cường phủ sóng trạm sạc nhằm phổ biến xe điện hơn nữa.
Bất chấp điều đó, hiện người dùng vẫn ưa thích lựa chọn xe Hybrid hơn so với ô tô điện.
"Khách hàng coi xe Hybrid như bước khởi đầu vào mảng mới này. Họ đều cho rằng mình chưa điên rồ để mua ngay một chiếc ô tô điện làm gì", ông chủ Brad Sowers của một trung tâm bán xe tại St Louis-Mỹ cho hay khi nhiều khách hàng lựa chọn Hybrid thay vì xe điện.
*Nguồn: Fortune