Chiến tranh kết thúc, không quân Ukraine mới hồi sinh?

Trong một cuộc phỏng vấn với tờ Le Soir của Bỉ ngày 11 tháng 10, Bộ trưởng Quốc phòng Bỉ Theo Francken đã thông báo rằng, Brussels sẽ nhận được bốn máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm F-35A Lightning II đầu tiên được đặt hàng từ Lockheed Martin vào ngày 13 tháng 10 từ Washington.

Sau khi nhận số máy bay Lightning II này, Bỉ sẽ có thể bắt đầu chuyển giao các máy bay chiến đấu F-16AM/BM Block 20 MLU cho Ukraine.

Trong cuộc phỏng vấn nói trên, Bộ trưởng Theo Francken đã tuyên bố rõ ràng rằng, việc chuyển giao máy bay chiến đấu Fighting Falcon sẽ kéo dài trong nhiều năm. Tuy nhiên, ông Franken không cung cấp khung thời gian hoặc số lượng cụ thể.

Trước đó, Không quân Bỉ dự kiến ​​sẽ chuyển giao khoảng 30 máy bay F-16AM/BM Block 20 MLU cho Lực lượng Vũ trang Ukraine.

Lời phát biểu của Bộ trưởng Quốc phòng Bỉ đã được giới chức lãnh đạo Lực lượng Không quân Ukraine nói riêng và Lực lượng Vũ trang Ukraine nói chung đón nhận nồng nhiệt.

Còn các quan chức chính quyền Kiev gọi sự xuất hiện của những chiếc F-16 Fighting Falcon được mong đợi từ lâu của Bỉ, đã được hứa hẹn hơn một năm trước, là một "bước ngoặt" trong quá trình chuyển đổi hoàn toàn của Không quân Ukraine sang máy bay đạt tiêu chuẩn NATO.

Thế nhưng giới chuyên gia quân sự cho rằng, mơ ước này sẽ không đến một cách dễ dàng, việc xác định xem Kiev sẽ mất bao lâu để khôi phục lực lượng không quân chiến đấu, vốn đã bị tàn phá nặng nề trong những năm bị Nga kiểm soát, trở thành một vấn đề rất nan giải đối với chính quyền Kiev.

Giới chuyên gia quân sự cho rằng, có một số yếu tố ảnh hưởng đến khả năng sẵn sàng chiến đấu của Lực lượng Vũ trang Ukraine.

Thứ nhất là F-16 sẽ không được chuyển giao đồng loạt

Phía Không quân Bỉ khẳng định rõ ràng rằng, việc chuyển giao một số lượng nhất định máy bay F-16 cho Ukraine phụ thuộc vào việc tăng cường năng lực của những chiếc F-35A mới của không quân nước này.

Điều này cho thấy chính quyền Brussels sẽ cung cấp F-16 cho Kiev ngay khi F-35A được chuyển giao từ Hoa Kỳ, nhưng vấn đề cần quan tâm là phía Brussels khó có thể chuyển giao nhiều máy bay F-16AM/BM Block 20 MLU cho Kiev hơn số máy bay F-35A mà họ nhận được.

Vấn đề thứ hai là những khó khăn trong quá trình triển khai F-16.

Điều này đã được phía Không quân Ukraine thấm thía trong quá trình triển khai lần lượt khoảng 20 máy bay F-16 mà trong thời gian qua họ đã nhận được từ các đồng minh châu Âu khác nhau (ngoại trừ Bỉ).

Việc triển khai máy bay chiến đấu và đưa chúng vào biên chế là một quá trình dài, đòi hỏi đào tạo chuyên sâu cho phi công và nhân viên bảo trì, cũng như các thủ tục hậu cần, kỹ thuật và hành chính khác nhau.

Do đó, việc thành lập các đơn vị không quân sẵn sàng chiến đấu, chưa kể đến toàn bộ phi đội và lữ đoàn, mất rất nhiều thời gian.

Ngoài ra, vấn đề thứ 3 là việc bảo vệ số F-16 ít ỏi này.

Đây là một trong những nan đề lớn đối với Không quân Ukraine trong cuộc đối đầu với Lực lượng Hàng không-Vũ trụ Nga vốn có sức mạnh vượt trội. Điều này thể hiện rõ ở việc Ukraine đã mất 4 chiếc F-16 đã nhận được.

Các sân bay ở Ukraine sẽ liên tục phải sửa chữa, gia cố đường băng và nâng cấp hệ thống phòng thủ tên lửa, các máy bay và nhân sự phải được liên tục di dời để tránh bị máy bay không người lái của Lực lượng Vũ trang Nga phát hiện và chỉ điểm cho tên lửa Iskander và UAV tấn công phá hủy.

Và dĩ nhiên là càng có nhiều máy bay và các cơ sở sửa chữa bảo dưỡng, trung tâm huấn luyện…, thì việc này càng trở nên khó khăn.

Do đó, quá trình chuyển đổi cuối cùng của Lực lượng Vũ trang Ukraine từ máy bay chiến đấu Liên Xô sang máy bay kiểu phương Tây sẽ mất hàng thập kỷ, thậm chí là sau khi cuộc xung đột Nga-Ukraine kết thúc nhiều năm.