Dự báo bão 2025, cảnh báo sớm về mùa bão dữ dội
Một yếu tố khiến dự báo bão năm nay đặc biệt khó đoán là tình trạng El Nino và La Nina vẫn chưa rõ ràng.
Hình ảnh bão Milton tiến gần đến vùng đất liền Florida (Mỹ) vào ngày 9.10.2024. Ảnh: NOAA
Các nhà khí tượng học đã phát đi cảnh báo sớm về một mùa bão Đại Tây Dương cực kỳ sôi động trong năm 2025, với số lượng bão đặt tên dự kiến vượt ngưỡng trung bình. Nhưng liệu El Nino có kịp trở lại và làm dịu đi cơn thịnh nộ của thiên nhiên?
Theo nhóm nghiên cứu tại Đại học Bang Colorado (CSU), mùa bão 2025 có thể ghi nhận 17 cơn bão được đặt tên, trong đó 9 cơn có khả năng mạnh lên thành bão và 4 cơn đạt cấp độ siêu bão (từ cấp 3 trở lên theo thang Saffir-Simpson). Dự báo này nằm trong nhóm cao nhất trong vòng 30 năm qua kể từ khi CSU bắt đầu công bố dự báo dài hạn vào tháng 4 hàng năm.
Tuy không dữ dội như mùa bão 2024 - khi CSU dự báo chính xác 11 cơn bão - nhưng con số 9 vẫn nằm trong nhóm cao nhất lịch sử dự báo tháng 4 của Đại học Bang Colorado.
Điểm nổi bật nhất khiến mùa bão 2025 được cảnh báo ở mức cao là nhiệt độ mặt biển Đại Tây Dương và Caribe đang ấm bất thường, duy trì mức cao kỷ lục trong suốt năm 2023 và 2024. Đây chính là “nhiên liệu” lý tưởng cho sự hình thành và phát triển nhanh chóng của bão.
CSU cảnh báo: “Đại Tây Dương ấm hơn không chỉ khiến bão mạnh hơn mà còn làm áp suất khí quyển thấp đi và không khí trở nên bất ổn - cả hai đều là điều kiện lý tưởng để bão hình thành”.
Một yếu tố khiến dự báo năm nay khó đoán chính là tình trạng ENSO vẫn chưa rõ ràng. Hiện tại, khu vực Thái Bình Dương đang trong trạng thái La Nina yếu, và chỉ có 13% khả năng El Nino quay lại vào đỉnh mùa bão (tháng 8-10).
Thông thường, El Nino có thể làm giảm tần suất bão ở Đại Tây Dương do làm tăng gió cắt tầng - yếu tố chấm dứt các cơn bão non trẻ. Nhưng năm ngoái, El Nino vẫn hiện diện mà bão vẫn hoành hành - cho thấy mối quan hệ này đang dần trở nên khó lường hơn trước.
Các nhà khoa học cảnh báo thêm một nguy cơ nghiêm trọng: bão tăng cấp cực nhanh. Năm 2024, 9 cơn bão đã tăng cường cấp độ thần tốc, trong đó bão Milton từ cấp 1 lên cấp 5 chỉ trong vòng 24 giờ - khiến việc ứng phó gần như không kịp trở tay.
Bão Milton gây sóng lớn ở Havana, Cuba, ngày 9.10.2024. Ảnh: Xinhua
Bên cạnh đó, không chỉ gió mạnh, mưa lớn gây lũ quét và lở đất mới là mối nguy hiểm chết người. Theo Trung tâm Bão Quốc gia Mỹ, lượng mưa do bão giờ đây đã vượt qua sóng thần do bão gây ra để trở thành nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trong các hệ thống nhiệt đới.
Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia Việt Nam, từ tháng 3 đến tháng 8 năm 2025, dự báo sẽ có khoảng 6 đến 13 cơn bão hình thành gần khu vực Biển Đông. Nếu tính cả mùa bão năm 2025, tổng số cơn bão ở Biển Đông có thể đạt từ 16 đến 19 cơn.
Dù còn vài tháng nữa mới chính thức vào mùa bão, nhưng các dấu hiệu ban đầu cho thấy thiên nhiên có thể nổi giận hơn cả những năm gần đây. Việc nắm bắt sớm và chuẩn bị sẵn sàng không chỉ giúp các quốc gia ven biển ứng phó tốt hơn mà còn là lời cảnh tỉnh trước biến đổi khí hậu đang âm thầm làm đại dương sôi sục.
