CEO Grab kể chuyện khởi nghiệp: Làm 20 tiếng/ngày, dậy từ 4 giờ sáng thuyết phục tài xế đầu quân, văn phòng đi thuê không có wifi hay điều hòa

Anthony Tan không cần phải khởi nghiệp để trở nên giàu có.

Anh là con út trong một gia đình ba người con trai giàu có nhất Malaysia. Cha, Tan Heng Chew, là chủ tịch Tan Chong Motor - nhà phân phối ô tô đa quốc gia thành lập vào những năm 1950.

Chia sẻ với CNBC, Tan nói mọi người có thể gọi anh là “kẻ nổi loạn”. Anh đang thực hiện sứ mệnh tạo ra điều gì đó có thể trở thành “sức mạnh”.

Hiện tại, Tan là đồng sáng lập kiêm giám đốc điều hành gã khổng lồ gọi xe đa quốc gia kiêm siêu ứng dụng Grab. Sau khi lên sàn tại Mỹ vào tháng 12 năm 2021, công ty đã mang về hơn 2 tỷ USD doanh thu vào năm 2023, theo các tài liệu được CNBC Make It xem xét.

Ngày nay, cùng với dịch vụ gọi xe, Grab còn cung cấp dịch vụ giao đồ ăn và hàng tạp hóa, các dịch vụ tài chính như thanh toán, cho vay và ngân hàng kỹ thuật số. Tính đến năm 2023 , Grab phục vụ hơn 35 triệu khách hàng và tạo ra 13 triệu việc làm tại 8 quốc gia ở Đông Nam Á.

“Tôi nhớ khi tôi gặp cựu Tổng thống Ferdinand Marcos ở Philippines, ông ấy nói rằng Grab thực sự đã thay đổi số liệu thất nghiệp trên toàn quốc”, ông nói. “Tất cả chúng tôi thực sự vui mừng”.

Năm 2009, Tan bắt đầu theo học tại Trường Kinh doanh Harvard, nơi anh gặp người đồng sáng lập Hooi Ling Tan. Cả hai đều lớn lên ở Malaysia, trở thành bạn tốt của nhau nhờ cùng theo học một lớp kinh doanh.

Một ngày năm 2011, cả hai trò chuyện về hệ thống taxi của Malaysia, vào thời điểm đó nổi tiếng là không an toàn, đặc biệt là đối với phụ nữ.

“Chúng tôi muốn biến nó trở thành tiêu chuẩn giúp phụ nữ có thể đến bất cứ nơi nào họ cần một cách an toàn”, Tan nói. “Chúng tôi muốn phục vụ Đông Nam Á”.

Nghĩ là làm. Đôi bạn lên kế hoạch kinh doanh, đăng ký tham gia cuộc thi khởi nghiệp tại trường đại học và xuất sắc giành giải nhì. Phần thưởng 25.000 USD đã được sử dụng làm vốn khởi nghiệp Grab.

Ngày nay, Grab được SoftBank hậu thuẫn và có vốn hóa thị trường hơn 14 tỷ USD. Nhớ lại hành trình khởi nghiệp trước đây, Tan nói không hề dễ dàng. Anh vốn được kỳ vọng quay lại tiếp quản việc kinh doanh gia đình, vậy nên ban đầu không được cha ủng hộ.

“Cha tôi nói nó sẽ không hiệu quả đâu, vì vậy đừng khiến cha phiền lòng nữa”, Tan nói. “Thật khó khăn. Khoảnh khắc càng thúc đẩy tôi tạo ra thứ gì đó giải quyết được các vấn đề của xã hội”.

Khi ấy, chỉ có mẹ đứng sau ủng hộ Tan. Bà cũng là nhà đầu tư cá nhân đầu tiên của Grab. Thành lập vào tháng 6 năm 2012, Grab thời điểm đó có tên là MyTeksi.

Những năm đầu kinh doanh không hề dễ dàng.

Về cơ bản, Tan và người đồng sáng lập muốn xây dựng cơ sở hạ tầng mới cho hệ thống taxi Malaysia, song tiền là một yếu tố hạn chế lớn. Văn phòng ban đầu chỉ nằm trong một căn phòng nhỏ ở Kuala Lumpur, Malaysia, không có hệ thống thông gió, điều hòa và thậm chí là WiFi.

“Chúng tôi phải kết nối với 3G từ điện thoại di động”, Tan nói và cho biết nhóm cũng gặp khó khăn trong việc đưa tài xế lên nền tảng nếu không có đủ kinh phí.

Để thu hút tài xế vào những ngày đầu, Tan đi khắp Đông Nam Á, cố gắng thuyết phục tài xế taxi dùng thử Grab. Tan nhận thấy rằng trước khi bắt đầu ca làm việc vào buổi sáng, các tài xế ở Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam, sẽ dừng lại ở một trạm xăng để uống cà phê. Vì vậy, anh thường xuất hiện vào khoảng 4 giờ sáng để phát cà phê miễn phí, đồng thời thuyết phục họ tham gia Grab.

“Ở Manila, tôi nhớ mình đã đến gặp các đội xe taxi và dành thời gian với họ. Tôi muốn hiểu được vấn đề của họ. Vì sao họ cần tăng thu nhập…Tôi có lẽ đã làm việc 15, 18, đôi khi là 20 giờ một ngày. Từ thứ Hai đến Chủ Nhật”.

Vào năm 2018, sau một cuộc chiến dài và tốn kém, Uber đã đồng ý bán mảng kinh doanh Đông Nam Á cho Grab để đổi lấy 27,5% cổ phần. Theo thỏa thuận, Tổng giám đốc điều hành của Uber là Dara Khosrowshahi đã tham gia vào hội đồng quản trị của Grab và điều đó giúp thiết lập sự thống trị của Grab trong khu vực.

Dù còn một vài cáo buộc chống độc quyền từ những người chỉ trích và cơ quan quản lý, song không thể phủ nhận rằng Grab đã định hình nên cơ sở hạ tầng của Đông Nam Á. Ứng dụng trao quyền cho những người “ở dưới đáy kim tự tháp”, cho họ quyền truy cập vào những thứ như chương trình tài chính vi mô để họ có đủ khả năng mua điện thoại thông minh và bắt đầu kiếm tiền bằng nghề lái xe.

“Đó là điều tạo nên sự khác biệt của chúng tôi, đúng không? Hiểu được vấn đề của họ là gì”, ông nói. “Điều quan trọng là thực sự giúp đỡ họ, phục vụ họ như một hệ sinh thái mà không ai khác có thể làm được... Đó là điều tạo nên sự khác biệt của chúng tôi so với những đối thủ cạnh tranh”.

Được biết, để hiểu hơn về những bất cập tồn đọng trong hệ thống đối với nhân viên và người dùng, Tan thậm chí còn tự mình trải nghiệm công việc của đối tác giao đồ ăn và tài xế Grab. Vlog đã được quay lại và đăng tải trên LinkedIn.

“Đi thực tế vẫn là cách tốt nhất để thử nghiệm ứng dụng Grab và nhận được phản hồi trực tiếp từ khách hàng. Đội ngũ của chúng tôi rất ủng hộ ý tưởng này vì sau đó tôi có thể chỉ ra những điểm cần cải thiện cho cả đội”, ông chia sẻ trong bài đăng trên LinkedIn.

Tan đã nhiều lần “hoá thân” thành tài xế nhưng đều trải nghiệm trong âm thầm. Chính đội ngũ nhân viên đã đề xuất ông nên thử làm vlog. “Họ nói rằng tôi nên quay video. Liệu tôi nên đi theo xu hướng hay chấp nhận tiếp tục làm một ông chú Millennial nhỉ?”.

Sau mỗi lần trải nghiệm, Tan đều chia sẻ những bài học của mình với đội ngũ nhân sự. Vlog của ông chính là cách để Grab có thể nhận được những feedback thực tế.

Theo: CNBC, LinkedIn

Vũ Anh